ثمین ترقی طلب - گروه مهندسی پزشکی، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران
ایلیا متولی - گروه مهندسی پزشکی، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران
سایانا رستمی - گروه مهندسی پزشکی، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران

فارماکوکینتیک یکی از زمینه های مهم پزشکی به شمار می رود که به بررسی و مطالعه جذب، توزیع، متابولیسم و دفع داروها توسط بدن پرداخته و به پزشکان در زمینه تجویز ایمن و موثر دوزهای دارویی یاری می رساند. از روش های مرسوم در بحث مطالعه فارماکوکینتیک، استفاده از مدل های ریاضی است؛ چرا که این مدل ها با پیش بینی غلظت دارو در خون و بافت های هدف می توانند به پزشکان در ارزیابی میزان اثربخشی و ایمنی داروها یاری برسانند در این مقاله، یک مدل ریاضی دو بخشی برای شبیه سازی و توصیف مسیر فارماکوکینتیک مورفین در داخل بدن انسان ارائه شده و تاثیر دوز تزریقی مورفین و وزن بیمار بر غلظت دارو در بافت ها مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج نشان می دهد که غلظت مورفین در خون و بافت ها به دوز دارو، وزن بیمار و زمان تزریق بستگی دارد. به عبارتی با افزایش دوز دارو، غلظت آن در خون و بافت ها افزایش می یابد. در مقابل، با افزایش وزن بیمار و زمان تزریق، غلظت مورفین در خون و بافت ها کاهش می یابد. علاوه بر این، نتایج نشان داده است که تزریق وریدی بولوس مورفین در مقایسه با تزریق وریدی انفوزیون، منجر به غلظت بیشتر دارو در خون و بافت ها می شود. دلیل این امر آن است که تزریق وریدی بولوس تمام دوز دارو را به سرعت در خون آزاد می کند، در حالی که تزریق وریدی انفوزیون، دوز دارو را در یک دوره زمانی طولانی تر، آزاد می کند. نتایج نشان می دهد که مدل عددی به خوبی با نتایج آزمایشگاهی و تحلیلی انطباق دارد و دقت مدل شبیه سازیشده را تایید می کنند

فارماکوکینتیک، بولوس، مورفین، تزریق وریدی، مدل دو بخشی، دوز تزریقی، غلظت، انفوزیون