محسن کشوریان آزاد - دانش اموخته دکتری، دانشگاه خوارزمی
مبارکه صداقتی - دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه خوارزمی

سیاست خارجی چین در ادامه طرح­های اقتصادی چندجانبه خود در عرصه بین الملل همچون؛ «کمربند - ­راه»، «ساخت چین ۲۰۲۵»، «جاده ابریشم سلامت»، «بانک سرمایه­گذاری زیرساخت آسیا» و...، همکاری با کشورهای اروپایی را مدنظر قرار داده است. پکن در دهه اخیر، سازوکارها و ابتکارات چندجانبه را در سطح منطقه­ای، فرامنطقه­ای و دوجانبه (کشورهای محوری) ایجاد کرد و در قالب این ابتکارات، اهداف اقتصادی، سیاسی، فرهنگی را با مناطق مختلف از جمله اروپا دنبال می کند. در همین چارچوب، «ابتکار ۱+۱۶» در سال ۲۰۱۲ به عنوان مکمل «کمربند-­راه» از سوی چین و کشورهای اروپای مرکزی و شرقی برای توسعه همکاری چندجانبه تعریف شد. هدف این مقاله تبیین تاثیر این ابتکار چندجانبه بر همکاری چین و کشورهای اروپای شرقی و مرکزی است و با روش قیاسی-تبیینی به این پرسش پاسخ داده شده که ابتکار چندجانبه ۱­+۱۶ چگونه زمینه همکاری درهم تنیده بین چین و کشورهای اروپای مرکزی و شرقی (سی­ای­ای) را مهیا کرده است؟ فرضیه این است که مکانیسم چندجانبه ۱+۱۶ شبکه­ی پیچیده­ای از همکاری را بین طرفین ایجاد کرده که منجر به دستاورد مثبت در حوزه­های موضوعی مشخص شده است. یافته­ها نشان می­دهد که چین در قالب بازی برد-برد پروژه­ها و طرح­ها را با همکاری گروه­های مختلف کشورهای فوق (بالکان، ویشگراد، کشورهای محوری) برنامه­ریزی و عملیاتی کرده که واکنش سایر رقبای چین را در پی داشته است.

چین, ابتکار ۱+۱۶, چندجانبه گرایی, اروپا, همکاری