مهدی گلجان - دانشجوی دکتری تاریخ اسلام، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد یادگار امام، شهرری، تهران، ایران
فرشته سادات اتفاق فر - استادیار گروه تاریخ، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد یادگار امام، شهرری، تهران، ایران
عباس شیرمحمدی - دانشجوی دکتری گروه تاریخ، واحد یادگار امام خمینی (ره) شهرری، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

فاطمیان از دولت های مهم و قدرتمند سیاسی، مذهبی و فرهنگی جهان اسلام، به ویژه مذهب تشیع، بودند که با به کارگیری وزرایی توانمند به اوج قدرت رسیدند. خدمات فراوانی در حوزه گسترش فرهنگ و شعائر دینی تشیع اسماعیلی انجام دادند؛ سپس بر اثر عملکرد ضعیف وزرا، از جمله قدرت طلبی، اقدامات تفرقه افکنانه و پشت کردن به مذهب رو به افول رفتند. این نوشتار بر پایه روش توصیفی تحلیلی، نخست خاستگاه پیدایش جایگاه وزارت در ساختار دولت فاطمی را بیان می کند و از کارکرد وزرای فاطمیان می گوید. سپس دو گونه وزارت تنفیذ و تفویض در حکومت فاطمیان را می شناساند و از تغییر ساختار تشکیلاتی حکومت و ورود وزرا به صحنه قدرت و انتقال تدریجی قدرت از خلفای فاطمی به وزرا سخن به میان می آورد. نقش وزرا در تثبیت دولت فاطمیان و گسترش قلمروشان و سامان دهی به ساختار اداری تشکیلاتشان و تثبیت و تقویت مذهب اسماعیلیه و رساندن حکومت فاطمیان به اوج قدرت و نفوذ را بیان می کند و با تبیین عوامل افول این دولت قدرتمند، همچون جنگ قدرت وزرا، سوء تدبیر در برابر شورش های محلی قبایل داخلی و منازعات خارجی، سیاست زدگی و تقیدنداشتن وزرا به مذهب اسماعیلی، از نقش آنان در این فروپاشی پرده برمی دارد

فاطمیان, تشکیلات اسماعیلیه, اسماعیلیان مصر, وزرای فاطمیان, صلاح الدین ایوبی, بدر الجمالی