معصومه جوهری - Associate Professor, Department of Oral and Maxillofacial Radiology, Dental School, Tabriz University of Medical Sciences, Tabriz, Iran.
فاطمه پاچناری - Postgraduate Student, Department of Pediatric Dentistry, Faculty of Dentistry, Qazvin University of Medical Sciences, Qazvin, Iran.
محمدرضا امین - Postgraduate Student, Department of Orthodontics, Faculty of Dentistry, Qazvin University of Medical Sciences, Qazvin, Iran
نیما شیخداودی - Postgraduate Student, Department of Orthodontics, Faculty of Dentistry, Qazvin University of Medical Sciences, Qazvin, Iran.

زمینه و هدف: سینوس ماگزیلاری با گذشت زمان و طی پنوماتیزاسیون، گسترش جانبی و تحتانی می یابد و ممکن است لامینادورای دندان های مولر و یا پره مولر بخشی از کف سینوس گردد. آگاهی از ارتباط این ساختار آناتومیک با دندان ها برای پیشگیری از مواردی مانند پرفوراسیون ایاتروژنیک کف سینوس دارای اهمیت است. محدودیت های کلیشه های رادیوگرافی منجر به کاربرد تصاویر CBCT (Cone-Beam Computed Tomography) برای ارزیابی این ارتباط شده است. این مطالعه به منظور ارزیابی ارتباط عمودی و افقی بین ریشه های دندان های مولر فک فوقانی و کف سینوس ماگزیلاری در تصاویر CBCT انجام شد. روش بررسی: این مطالعه توصیفی تحلیلی روی ۹۵ نمونه به شیوه تصادفی ساده از تصاویر CBCT موجود در بخش رادیولوژی دانشکده دندانپزشکی تبریز انجام شد. میانگین سنی بیماران ۳۲.۵ سال بود. تصاویر توسط دستگاه VGi cone beam Newtom تهیه و با نرم افزار NNT Viewer Version ۲.۱۷ بازسازی شدند و ارتباط عمودی و افقی بین ریشه ۱۳۹ عدد مولر اول و ریشه ۱۲۶ عدد مولر دوم فک فوقانی و کف سینوس ماگزیلاری ارزیابی گردید. یافته ها: در هر دو دندان تیپ ۲ ارتباط عمودی (دیواره تحتانی سینوس پایین تر از سطح خط واصل اپکس ریشه های باکال و پالاتال ولی بدون نفوذ اپکس در دیواره تحتانی سینوس ماگزیلاری) و تیپ ۲ افقی (تورفتگی آلوئولار دیواره تحتانی سینوس بین ریشه های باکال و پالاتال) بیشترین فراوانی را نشان دادند. بین نوع دندان و نوع ارتباط با کف سینوس نیز ارتباط معنی دار وجود داشت (P<۰.۰۵). نتیجه گیری: اکثر ریشه مولرهای فک فوقانی در رابطه عمودی، در تماس با کف سینوس (بدون نفوذ) بوده و در بعد افقی، کف سینوس بین ریشه های پالاتالی و باکالی پیشروی کرده است. این نتیجه لزوم پیش بینی درگیری کف سینوس را در اقدامات درمانی در ناحیه مولرهای فک فوقانی نشان می دهد.

Maxillary posterior teeth, Maxillary sinus floor, Cone-beam computed tomography (CBCT), دندان های خلفی ماگزیلاری, کف سینوس ماگزیلاری CBCT