سجاد کریمی پور - M.A in Exercise Physiology, Department of Sport Sciences, Faculty of Educational Sciences and Psychology, University of Sistan and Baluchestan, Zahedan, Iran.
شیلا نایبی فر - Assistant Professor in Exercise Physiology, Department of Sport Sciences, Faculty of Educational Sciences and Psychology, University of Sistan and Baluchestan, Zahedan, Iran
محمود فاضل بخششی - Assistant Professor in Sport Management, Department of Sport Sciences, Faculty of Educational Sciences and Psychology, University of Sistan and Baluchestan, Zahedan, Iran.

زمینه و هدف: تمرینات ورزشی و تغذیه می توانند اثرات متفاوتی بر روی سطوح عامل نوروتروفیک مشتق از مغز (Brain Derived Neurotrophic Factor: BDNF) سرمی و فشارخون استراحتی افراد جوان غیرفعال بگذارد. این مطالعه به منظور تعیین اثر یک دوره تمرینات تناوبی شدید و مصرف مکمل امگا-۳ بر سطوح فاکتور نروتروفیک مشتق از مغز سرمی و فشارخون استراحتی دانشجویان پسر غیر فعال انجام شد. روش بررسی: در این کارآزمایی بالینی ۳۲ نفر از دانشجویان پسر غیر ورزشکار با میانگین سنی ۱.۲۰±۲۱.۸۱ سال به صورت تصادفی در ۴ گروه مساوی ۸ نفری کنترل، مکمل، تمرین و تمرین + مکمل قرار گرفتند. گروه های مصرف کننده مکمل، روزانه ۲۰۰۰ میلی گرم امگا-۳ به صورت کپسول رژیمی - غذایی دریافت کردند. گروه های تمرینی نیز تحت تمرینات تناوبی شدید (High-Intensity Interval Training: HIIT) به مدت ۶ هفته قرار گرفتند. گروه تمرین+ مکمل نیز ترکیبی از همان برنامه تمرینی به همراه مصرف مکمل امگا-۳ قرار گرفتند. مقادیر BDNF با روش الایزا به ترتیب ۲۴ و ۴۸ ساعت پیش از شروع پروتکل تمرینی و پس از آخرین جلسه تمرینی سنجیده شد. فشار خون استراحتی نیز در همین زمان ها و قبل از خونگیری بر طبق توصیه های انجمن قلب بریتانیا مورد ارزیابی قرار گرفت. یافته ها:  مقادیر سرمی BDNF درون گروهی پس از ۶ هفته، در گروه تمرین+ مکمل و گروه تمرین، در مقایسه با مقادیر پیش آزمون افزایش آماری معنی داری داشت (P<۰.۰۵). همچنین نتایج بین گروهی افزایش آماری معنی داری بین گروه تمرین+ مکمل نسبت به گروه های تمرین، مکمل و کنترل نشان داد (P<۰.۰۵). نتایج درون گروهی فشار خون سیستولی و فشار خون دیاستولی، در گروه های تمرین+ مکمل، تمرین و مکمل در مقایسه با مقادیر پیش آزمون کاهش معنی داری داشت (P<۰.۰۵)؛ اما نتایج بین گروهی کاهش معنی دار فشار خون سیستولی در گروه تمرین+ مکمل نسبت به گروه های مکمل و کنترل نشان داد (P<۰.۰۵). نتیجه گیری: تمرین ورزشی تناوبی شدید همراه با مصرف مکمل امگا-۳ بهبود بیشتری در سطوح سرمی BDNF دانشجویان و کاهش فشارخون استراحتی پسر غیرفعال نسبت به اثر منفرد هر کدام بر جای گذاشت.

High-intensity interval training, Omega-۳, Brain-derived neurotrophic factor, Blood pressure, تمرین تناوبی شدید, مکمل امگا-۳, عامل نوروتروفیک مشتق از مغز, فشارخون