مهدی عباس نژاد - Professor, Deptartment of Biology, Shahid Bahonar University of Kerman, Kerman, Iran
علی مصطفوی - Professor, Department of Chemistry, Shahid Bahonar University of Kerman, Kerman, Iran
راضیه کوشکی - Ph.D in Animal Phisiology, Deptartment of Biology, Shahid Bahonar University of Kerman, Kerman, Iran
پرتو حمزه نژاد - M.Sc in Animal Phisiology, Deptartment of Biology, Shahid Bahonar University of Kerman, Kerman, Iran
سعید اسماعیلی ماهانی - Associate Professor, Deptartment of Biology, Shahid Bahonar University of Kerman, Kerman, Iran

زمینه و هدف : گیاه مشگک از گیاهان دارویی معطر و مورد استفاده در طب سنتی ایران است که در اسانس آن ترکیبات موثر بر سیستم عصبی وجود دارد. این مطالعه به منظور تعیین اثر اسانس گیاه مشگک بر یادگیری و حافظه فضایی موش های صحرایی انجام شد. روش بررسی : این مطالعه تجربی روی ۳۵ سر موش صحرایی نر بالغ نژاد ویستار در ۵ گروه ۷ تایی انجام شد. گروه ها شامل کنترل، شم (دریافت کننده نرمال سالین) و گروه های دریافت کننده اسانس گیاه مشگک به صورت روزانه با دوزهای ۰.۵ و ۰.۲۵ و ۰.۱۲۵ میلی لیتر بر کیلوگرم وزن بدن بود. اسانس گیاه طی چهار روز ۲۰ دقیقه قبل از آزمون یادگیری به صورت درون صفاقی تزریق گردید. حافظه و یادگیری فضایی با استفاده از ماز آبی موریس اندازه گیری شد. یافته ها : در روزهای دوم ، سوم و چهارم یادگیری، تاخیر رسیدن به سکو پنهان با دوز ۰.۵ ml/kg/bw اسانس گیاه مشگک در مقایسه با کنترل کاهش یافت (P<۰.۰۵). همچنین زمان رسیدن به سکو با دوز ۰.۲۵ ml/kg/bw در تمام روزها به جز روز اول و با دوز ۰.۱۲۵ ml/kg/bw در روزهای دوم و سوم یادگیری، نسبت به کنترل کاهش آماری معنی دار نشان داد (P<۰.۰۵). بررسی حافظه فضایی با آزمون پروب نشان دهنده افزایش درصد زمان و مسافت طی شده در ربع هدف در گروه دریافت کننده دوز ۰.۵ ml/kg/bw اسانس در مقایسه با گروه کنترل بود (P<۰.۰۵). نتیجه گیری : اسانس گیاه مشگک با دوزهای ۰.۵ ml/kg/bw و ۰.۲۵ ml/kg/bw طی چهار روز سبب بهبود یادگیری و حافظه فضایی موش های صحرایی گردید.

Ducrosia anethifolia (Dc.) Boiss, Learning, Memory, Morris water maze, Rat, گیاه مشگک, یادگیری, حافظه فضایی, ماز آبی موریس, موش صحرایی