سمیه رحیمی - M.Sc in Animal Physiology, Department of Biology, Islamic Azad University, Kazeroon Branch, Kazeroon, Iran
محمدجواد ضمیری - M.Sc in Animal Physiology, Department of Biology, Islamic Azad University, Kazeroon Branch, Kazeroon, Iran
مهرداد شریعتی - Associate Professor, Department of Biology, Islamic Azad University, Kazeroon Branch, Kazeroon, Iran
سعید چنگیزی آشتیانی - Associate Professor, Department of Physiology, Arak University of Medical Sciences, Arak, Iran
داوود مقدم نیا - Ph.D Candidate in Animal Physiology, Islamic Azad University, Shiraz Branch, Shiraz, Iran
آزاد رحیمی - Doctor in Veterinary Medicine, Islamic Azad University, Kazeroon Branch, Kazeroon, Iran

زمینه و هدف : سم دیازینون یک حشره کش ارگانوفسفره بوده که از طریق مهار آنزیم استیل کولین استراز اثرات خود را اعمال می کند. این مطالعه به منظور تعیین اثر سم دیازینون بر محور هیپوفیزی – گنادی و روند اسپرماتوژنز موش صحرایی نر بالغ انجام شد. روش بررسی : در این مطالعه تجربی ۴۰ سر موش صحرایی نر بالغ نژاد ویستار در ۵ گروه ۸ تایی تقسیم به صورت گروه های تجربی، کنترل و شم تقسیم شدند. دیازینون در مقادیر ۵۰ و ۱۰۰ و ۱۵۰ میلی گرم بر کیلوگرم وزن بدن روزانه به گروه های تجربی طی مدت ۲۸ روز به صورت خوراکی تجویز شد. حیوانات گروه کنترل تحت تیمار دارویی یا غیردارویی قرار نگرفتند و گروه شم تنها سرم فیزیولوژی دریافت نمود. در پایان ۲۸ روز پس از تجویز آخرین وعده، خونگیری از قلب حیوانات انجام و غلظت پلاسمایی هورمون تستوسترون اندازه گیری شد. از بیضه های حیوانات نیز نمونه های بافتی تهیه و تغییرات بافتی بررسی گردید. یافته ها : سم دیازینون در گروه های تجربی نسبت به گروه کنترل سبب کاهش آماری معنی داری در غلظت هورمون تستوسترون و میانگین تعداد سلول های سرتولی، لیدیگ، اسپرماتوسیت های اولیه و اسپرماتیدها گردید (P<۰.۰۵). میانگین وزن بدن و بیضه ها نسبت به گروه کنترل اختلاف آماری معنی داری نشان نداد. نتیجه گیری : سم دیازینون سبب کاهش غلظت سرمی تستوسترون و کاهش سلول ها در روند اسپرماتوژنز می گردد.

Diazinon, Testis tissue, Testosterone, Rat, دیازینون, بیضه, تستوسترون, موش صحرایی