سهیلا مددی درگاهی - M.Sc in Anatomy, Department of Anatomy, Faculty of Medicine, Tehran University of Medical Sciences, Tehran, Iran
مینا افتخارزاده - Assistant Professor, Department of Anatomy, Faculty of Medicine, Iran University of Medical Sciences, Tehran, Iran
احمد مهدی پور - Ph.D Candidate in Tissue Engineering, Department of Tissue Engineering, Faculty of Advanced Technologies in Medicine, Iran University of Medical Sciences, Tehran, Iran
منصوره سلیمانی - Assistant Professor, Cellular and Molecular Research Center, Department of Anatomy, Faculty of Medicine, Iran University of Medical Sciences, Tehran, Iran
مهدی مهدی زاده - Professor, Cellular and Molecular Research Center, Department of Anatomy, Faculty of Advanced Technologies in Medicine, Iran University of Medical Sciences, Tehran, Iran

زمینه و هدف : امروزه به دنبال تایید وجود نوروژنز در مغز پستانداران بالغ، استفاده از سلول های بنیادی به عنوان یک روش درمانی مناسب برای بهبود بسیاری از بیماری های سیستم عصبی مورد توجه پژوهشگران قرار گرفته است. بدین ترتیب که با پیوند سلول های بنیادی، بازسازی نورونی در نواحی تخریب شده ایجاد می گردد. این مطالعه به منظور تعیین اثر پیوند سلول های بنیادی مزانشیمی مغز استخوان بر آسیب های وارده به هیپوکامپ انجام شد. روش بررسی : در این مطالعه تجربی ۲۸ سر موش صحرایی نر نژاد ویستار در چهار گروه ۷ تایی کنترل، مدل، شاهد و درمان قرار گرفتند. حیوانات نوروتوکسین تری متیلین کلراید را به میزان ۸ میلی گرم بر کیلوگرم وزن بدن از طریق تزریق داخل صفاقی دریافت کردند. یک هفته پس از دریافت نوروتوکسین، سلول های بنیادی به روش استریوتاکسی تزریق شد. شش هفته پس از تزریق سلول ها، حافظه فضایی موش ها به روش ماز آبی موریس بررسی شد. همچنین مطالعه بافتی با روش رنگ آمیزی نیسل و شمارش سلول های سالم توسط نرم افزار Olysia bio report انجام گردید. یافته ها : به دنبال پیوند سلول های بنیادی مزانشیمی مغز استخوان، تعداد نورون های سالم در گروه درمان (۱۵.۱۹±۷۴) در مقایسه با گروه شاهد (۱۲.۹۷۱±۴۴.۶۷) و گروه مدل (۱۸.۱۰۵±۴۸.۵۶) بیشتر بود (P<۰.۰۵). همچنین در آزمون ماز آبی موریس، به دنبال پیوند سلول های بنیادی مزانشیمی مغز استخوان، گروه درمان (۱۸۹.۱۸±۳۷۸.۳۵)، (۱۳.۶۷±۳۱.۳۰) مسافت و زمان کمتری برای رسیدن به سکوی مخفی طی نمود؛ ولی این کاهش نسبت به گروه شاهد (۱۹۲.۵۶±۴۳۸.۱۸)، (۱۴.۸۹±۴۰.۱۴) و گروه مدل (۲۲۵.۴۴±۴۰۷.۹۸) ، (۱۷.۱۵±۳۷.۶۸) معنی دار نبود. همچنین مسافت طی شده در ربع هدف توسط گروه درمان (۱۲۵.۹۱±۷۹۹.۸) نسبت به گروه مدل (۱۳۶.۹۴±۵۸۸.۵۱) و گروه شاهد (۸۶.۴۷±۵۴۶.۴۸) افزایش آماری معنی داری یافت (P<۰.۰۵). نتیجه گیری : استفاده از سلول های بنیادی مزانشیمی مغز استخوان باعث کاهش آسیب های وارده به هیپوکامپ به صورت افزایش تعداد نورون های پیرامیدال و بهبود حافظه گردید.

Neurogenesis, Bone marrow mesenchymal stem cells, Hippocampus, Trimethyltin chloride, Spatial memory, نوروژنز, سلول های بنیادی مزانشیمی مغز استخوان, هیپوکامپ, تری متیلین کلراید, حافظه فضایی