مریم ربیعی - Associate Professor, Department of Oral and Maxillofacial Medicine, Dental School, Guilan University of Medical Sciences, Rasht, Iran
عباس رحیمی - Assistant Professor, Department of Radiation Oncology, Guilan University of Medical Sciences, Rasht, Iran
احسان کاظم نژاد لیلی - Assistant Professor, Department of Biostatistics, Guilan University of Medical Sciences, Rasht, Iran
بهنوش جلالیان - Dentist, Dental School, Guilan University of Medical Sciences, Rasht, Iran
صبا مسعودی راد - Dental Student, Golestan University of Medical Sciences, Gorgan, Iran

زمینه و هدف : رادیوتراپی به عنوان یکی از روش های اصلی در درمان سرطان های سروگردن، علاوه بر از بین بردن سلول های سرطانی به سلول های طبیعی نیز آسیب رسانده که به دنبال آن عوارض سابژکتیو (ذهنی) و ابژکتیو (عینی) حادث می شود. این مطالعه به منظور تعیین عوارض سابژکتیو ناشی از رادیوتراپی در بیماران مبتلا به سرطان های سروگردن انجام شد. روش بررسی : در این مطالعه توصیفی - تحلیلی ۴۵ بیمار (۲۸ مرد و ۱۷ زن) مبتلا به سرطان های سر و گردن کاندید دریافت رادیوتراپی، قبل، حین و یک تا سه ماه پس از درمان بررسی شدند. پرسشنامه LENT-SOMA فارسی شده برای بررسی عوارض سابژکتیو ناشی از رادیوتراپی از قبیل درد، خشکی دهان، دیسفاژی، تریسموس و اختلال چشایی استفاده شد. یافته ها : ۸۰ درصد بیماران در تمامی زمان های مورد بررسی تجربه درد داشتند. در تمامی زمان های مورد بررسی، بالاترین رتبه های شدت درد، دفعات ابتلا به آن و دفعات مصرف مسکن به ترتیب مربوط به گلودرد و دردگوش بود. شدت و دفعات درد و در پی آن دفعات مصرف مسکن در نواحی گلو، گوش، فک، دهان (P<۰.۰۵) و دندان (P<۰.۰۵) در فاصله یک ماه پس از درمان بیش از سه ماه پس از درمان بود. زروستومیا، دیسفاژی و اختلال چشایی در فاصله یک ماه پس از درمان به طور معنی داری بیش از سه ماه پس از درمان بود (P<۰.۰۵). درد در ناحیه گوش و فک با دوز اشعه ارتباط داشت (P<۰.۰۵). نتیجه گیری : شدت عوارض سابژکتیو ناشی از رادیوتراپی در مبتلایان به سرطان های سر و گردن پس از گذشت یک ماه از پایان درمان به اوج خود رسید و از آن پس تا پایان ماه سوم پس از درمان به سمت بهبودی پیش رفت تا جایی که به نقطه قبل از آغاز درمان نزدیک گردید؛ هرچند بر آن منطبق نشد.

Radiotherapy, Cancer, Head and Neck, Pain, Dysphagia, Xerostomia, Dysgeusia, رادیوتراپی, سرطان, سر و گردن, درد, دیسفاژی, زروستومیا, اختلال چشایی