ملیحه آهویی - MSc Student in Physiology, Department of Biology, Faculty of Basic Science, Damghan Branch, Islamic Azad University, Damghan, Iran
غلامحسن واعظی - Associated Professor, Department of Biology, Faculty of Basic Science, Damghan Branch, Islamic Azad University, Damghan, Iran
حمید کلالیان مقدم - Assistant Professor, Department of Physiology, Faculty of Medicine, Shahroud University of Medical Sciences, Shahroud, Iran
فاطمه علم الهدی - MSc Student in Physiology, Department of Biology, Faculty of Basic Science, Damghan Branch, Islamic Azad University, Damghan, Iran

زمینه و هدف : بیماری دیابت منجر به بروز اختلالات شناختی، یادگیری و حافظه ای می شود. پالماتین هیدروکلراید، آلکالوئیدی ایزوکینولین است که دارای آثار فارماکولوژیکی متعدد از جمله اثر ضددیابت و آنتی اکسیدان است. این مطالعه به منظور تعیین اثر پالماتین هیدروکلراید بر اختلالات شناختی موش های صحرایی دیابتی شده با استرپتوزوتوسین انجام شد. روش بررسی : این مطالعه تجربی روی ۳۲ سر موش صحرایی نر نژاد ویستار با وزن تقریبی ۴۰±۲۴۰ gr انجام شد. موش ها به طور تصادفی به چهار گروه ۸ تایی کنترل دیابتی، دیابتی تیمار شده با پالماتین هیدروکلراید، کنترل سالم و غیردیابتی تیمارشده با پالماتین هیدروکلراید تقسیم شدند. دیابت با تزریق داخل صفاقی استرپتوزوتوسین با دوز ۵۵ mg/kg القاء گردید. یک هفته پس از تزریق استرپتوزوتوسین، تیمار روزانه با پالماتین هیدروکلراید با دوز ۱۰ mg/kg/bw به مدت شش هفته به صورت زیرجلدی انجام گردید. با نمونه گیری از سیاهرگ دمی میزان قند خون در هفته های ۱ ، ۳ ، ۵ و ۷ پس از تزریق استرپتوزوتوسین سنجش شد. در پایان، گروه ها با آزمون های رفتاری شناخت فضایی (spatial recognition) و شناخت اجسام (objective recognition) مورد ارزیابی قرار گرفتند. داده ها با نرم افزار آماری prism-۵.۰ و آزمون های one way ANOVA و Tukeyتجزیه و تحلیل شدند. یافته ها : در آزمون شناخت فضایی، تعداد ورود حیوان به بازوی جدید Y maze در گروه دیابتی تیمارشده با پالماتین هیدروکلراید در هر دو هفته ششم و هفتم افزایش آماری معنی داری نسبت به گروه دیابتی داشت (P<۰.۰۵). تعداد ایستادن در بازوی جدید نیز در هفته ششم و هفتم افزایش آماری معنی داری نسبت به گروه دیابتی نشان داد (P<۰.۰۵). در آزمون شناخت اجسام نیز گروه دیابتی تیمارشده با پالماتین هیدروکلراید، در تعداد بررسی جسم جدید، افزایش آماری معنی داری نسبت به گروه دیابتی نشان دادند (P<۰.۰۵). نتیجه گیری : نتایج این مطالعه نشان داد که تجویز پالماتین هیدروکلراید با دوز ۱۰ mg/kg/bw روزانه به مدت شش هفته منجر به بهبود اختلالات شناختی از جمله حافظه و یادگیری در موش های صحرایی دیابتی شده با استرپتوزوتوسین می شود.

Diabetes mellitus, Palmatine hydrochloride, Cognitive dysfunctions, Memory, Learning, دیابت ملیتوس, پالماتین هیدروکلراید, اختلالات شناختی, حافظه, یادگیری