محمدعلی خلیلی - Associate Professor, Department of Embryology, Research and Therapeutic Center of Infertility, Shahid Sadoughi University of Medical Sciences, Yazd, Iran
محمدهادی مرتضوی - Medical Student, Young Researcher Club, Islamic Azad University, Yazd Branch, Yazd, Iran
علیرضا ملاعباسی - Medical Student, Young Researcher Club, Islamic Azad University, Yazd Branch, Yazd, Iran
مجید لطفی هرمزد آبادی - Medical Student, Young Researcher Club, Islamic Azad University, Yazd Branch, Yazd, Iran
محمود اخوان تفتی - Assistant Professor, Department of Pathology, Shahid Sadoughi University of Medical Sciences, Yazd, Iran
سمیه صفری ممزوجی - Assistant Professor, Department of Pathology, Shahid Sadoughi University of Medical Sciences, Yazd, Iran

زمینه و هدف : دوران حاملگی یکی از حساس ترین و پرمخاطره ترین دوران زندگی است. مصرف موادمخدر از جمله داروی محرک و توهم زای اکستازی یا ۳ و ۴ متیلن دی اکسی مت آمفتامین (MDMA) می تواند مستقیما این دوره را تحت الشعاع قراردهد. این مطالعه به منظور تعیین اثر داروی اکستازی در دوران حاملگی بر دستگاه تولید مثل موش ماده BALB/c انجام شد. روش بررسی : در این مطالعه تجربی ۱۵ سر موش ماده از نژاد BALB/c با وزن تقریبی ۲۵ گرم مورد استفاده قرار گرفتند. ۱۰ سر موش در گروه تجربی و ۵ سر موش در گروه کنترل به صورت تصادفی قرار گرفتند. حاملگی موش ها پس از تحریک تخمک گذاری با داروی PMSG+hCG و جفت گیری ثبت شد. داروی اکستازی به میزان mg/kg۵ به گروه تجربی و سالین فیزیولوژیک به گروه کنترل در روزهای ۷ و ۱۴ حاملگی تزریق شد. پس از فیکس کردن نمونه ها، مقاطعی با ضخامت µm۵ و فواصل منظم µm۲۰۰ با استفاده از دستگاه میکروتوم دوار (Leitz, Germany) به صورت نمونه گیری تصادفی منظم از اجزاء دستگاه تناسلی موش تهیه گردید. از هر جزء دستگاه تناسلی ۸ اسلاید انتخاب و پس از رنگ آمیزی با رنگ هماتوکسیلین- ائوزین، وضعیت فولیکول های تخمدان از نظر تعداد فولیکول های بدوی، اولیه، ثانویه، بالغ، Atretic و همچنین اجسام زرد و سفید و نیز ساختار بافتی لوله رحم، شاخ رحم، تنه رحم و واژن در دو گروه تجربی و کنترل با میکروسکوپ نوری مطالعه شد. نتایج حاصله از شمارش فولیکول ها با استفاده از نرم افزار SPSS-۱۷ و آزمون های کای اسکوئر و تست دقیق فیشر تجزیه و تحلیل شدند. یافته ها : میزان فولیکول های اولیه در گروه تجربی ۱۸.۴۲ درصد و در گروه کنترل به میزان ۳۳.۳۳ درصد افزایش یافت (P<۰.۰۱). در حالی که فولیکول های بالغ در گروه تجربی افزایش چشمگیر داشت (P<۰.۰۳). همچنین تعداد اجسام سفید در گروه تجربی کمتر از اجسام سفید گروه کنترل بود (P<۰.۰۱). نتایج به دست آمده از فولیکول های بدوی ، ثانویه ، Atretic و جسم زرد تفاوت معنی داری را بین دو گروه نشان نداد. در نواحی لوله رحم و شاخ های رحم گروه تجربی تغییرات سلولی، به خصوص در مرز بین سلولی و در داخل لومن شاخ رحم مواردی با ماهیت ترشحی مشاهده شد. در دیگر بخش های مجاری تولید مثل شامل جسم رحم و واژن بین دو گروه تغییرات بافتی - سلولی ایجاد نگردید. نتیجه گیری : نتایج این مطالعه نشان داد که اکستازی با دوز ۵ میلی گرم بر کیلوگرم در موش های ماده باعث تغییرات بافتی بر روی ساختار سلولی بخش اولیه لوله های تولید مثل می شود. همچنین روند بالغ شدن فولیکول ها را سرعت بخشیده و در روند تبدیل آنها به جسم سفید اثر بازدارنده دارد.

Ecstasy, Pregnancy, Reproductive system, BALB/c mice, اکستازی, حاملگی, دستگاه تولید مثل, موش