محمدرضا جلالی ندوشن
مهدیه مرادی
حسن محمد حسینی اکبری
نادر فلاح

زمینه و هدف : آپاندیسیت شایع ترین جراحی شکم حاد است که در حال حاضر پاتوژنز آن به درستی مشخص نیست. شواهد فزاینده ای مبنی بر درگیری سیستم عصبی در تنظیم ایمنی و پاسخ های التهابی وجود دارد. در این مطالعه وضعیت سیستم عصبی و ماست سل های روده ای در آپاندیس های طبیعی و ملتهب ارزیابی گردید.   روش بررسی: این مطالعه توصیفی روی ۴۵ نمونه آپاندیس بیمارانی که طی سال های ۷۹ لغایت پایان اسفند ماه ۸۰ در مرکز پزشکی آموزشی درمانی شهید مصطفی خمینی تهران تحت عمل آپاندکتومی قرار گرفته بودند، انجام شد. بیماران به سه گروه ۱۵ نفره آپاندیسیت حاد با علائم بالینی و پاتولوژی، آپاندیسیت حاد از نظر بالینی بدون یافته های هیستولوژی و آپاندیس طبیعی به عنوان گروه کنترل تقسیم شدند. نمونه ها با روش ایمونوهیستوشیمی برای مارکرهای سیناپتوفیزین به منظور مشاهده فیبرهای عصبی، S۱۰۰ برای بررسی سلول های شوان و نیز به روش هیستوشیمی رنگ آمیزی تولوئیدن بلو برای مشاهده ماست سل ها بررسی شدند. سپس تعداد فیبرهای عصبی، سلول های شوان در زیر مخاط و لایه عضلانی و تعداد ماست سل ها در زیر مخاط در ۲۰ میدان میکروسکوپی شمارش و میانگین تعداد در هر میدان با بزرگ نمایی ۴۰۰ تعیین گردید. داده ها با استفاده از آزمون آنالیز واریانس تجزیه و تحلیل گردید.   یافته ها : در مطالعه انجام شده اختلاف معنی داری از نظر وجود سلول های عصبی شوان، فیبر عصبی و سلول ایمنی ماست سل بین سه گروه وجود داشت. بدین ترتیب که در گروه اول در مقایسه با دو گروه بعدی خصوصا گروه کنترل افزایش داشت (۰۵/۰P<). آزمون تکمیلی دانکن نشان داد که در مورد متوسط سلول های شوان در زیر مخاط و لایه عضلانی و همچنین تعداد ماست سل ها در زیر مخاط از لحاظ آماری در سه سطح جداگانه قرار داشتند. اما در مورد متوسط تعداد فیبرهای عصبی در زیرمخاط و لایه عضلانی گروه اول در یک سطح و گروه دوم و سوم در یک سطح قرار داشتند.   نتیجه گیری: این مطالعه نشان داد که افزایش واضح در اجزاء عصبی و ماست سل ها در آپاندیسیت حاد بیانگر این مطلب است که ارتباطی عملکردی بین سیستم عصبی روده ، ماست سل ها و پاتوژنز آپاندیسیت حاد وجود دارد. اگر چه مکانیسم واقعی هنوز مشخص نمی باشد.

Appendicitis, Pathogenesis, Schwann cells, Nerve fiber, Mast cell, آپاندیسیت, پاتوژنز, ماست سل, سلول شوان, فیبر عصبی