لیلا آقایانی چاوشی - دانش آموخته دکتری دانشگاه الزهرا، مدرس زبان و ادبیات فارسی

آیرونی از شگردهایی است که در افزایش تاثیر و عمق سخن کاربرد دارد. با توجه به پیشینه طولانی این شیوه، آیرونی به شیوه های مختلف در متون به ک ارگرفته شده است. مطالعات ادبی و فلسفی، گستره ظهور آیرونی را بسیار فراتر از ساختار زبانی اثر نشان داده است. مقاله پیش رو به بررسی شیوه ای در اندیشه و نگاه و زبان شمس پرداخته که ویژگی هایی آیرونیک دارد و در عین حال دقیقا متناظر با آنچه در تعاریف مشهور از آیرونی آمده نیست. مقالات شمس از متونی است که برجستگی هایی خاص از نظر وجوه آیرونیک دارد، به شکلی که می توان انواع گوناگونی از آیرونی های مشهور را در آن یافت.اما ظهور آیرونی در مقالات شمس در سطحی فراتر از یک شگرد بلاغی یا فنی ادبی هنری مطرح است. چنان که انواع گوناگونی از آیرونی های غیر کلامی همچون آیرونی سقراطی و آیرونی فلسفی نیز در آن وجود دارد. علاوه بر وجود انواعی از آیرون یهایی مشهورکلامی و غیرکلامی، در مقالاتنوعی خاص از آیرونی وجود دارد که نم یتوان تعریفی روشن برای آن بدست داد؛ آیرونی ای که برآمده از شیوه خاص زندگانی و شخصیت شمس است و گونه ای از آیرونی عملی.

irony, Shams Tabrizi, Maghalat-e Shams, philosophical irony, verbal irony, آیرونی, مقالات شمس, شمس تبریزی, آیرونی کلامی, آیرونی فلسفی