سمیه خادمی
حجت الله جوانی

یکی از موضوع­های مورد توجه در دیوان میرزا عبدالقادر بیدل دهلوی، موضوع عشق است. واژه عشق در دیوان بیدل بسامد بالایی دارد. در این مقاله سعی برآن است که مفهوم عشق عرفانی از دیدگاه بیدل مورد بررسی قرار گیرد. بیدل برای رسیدن به خداوند راه عشق را اختیار می­کند و آن را بر راه زهد ترجیح می­دهد و عشق را ازلی و منشاء پیدایش عا­لم و آدم می­داند. بیدل مذهب و آیین خویش را عشق معرفی می­کند و این عشق را خارج از حیطه اختیار خود می­داند. به نظر او عقل در برابر عشق عاجز است و دل شکسته را جایگاه عشق می­داند. بیدل هر کسی را محرم عشق نمی­داند و اگر کسی هم به این مقام رسید حق فاش کردن آن را ندارد و کافی است که این عشق یک بار در دل روشن شود دیگر خاموش شدنی نیست و با عشق اتحاد و اتصال الهی حاصل می­شود.

Bidel Dehlavi, the odes, love, lover, Be loved, بیدل دهلوی, غزلیات, عشق, عاشق, معشوق