سید مهدی احمدی نیک - عضو هیئت علمی دانشگاه علوم اسلامی رضوی

هر علمی از جمله فقه مدنی و جزایی زمانی پویاست که ناظر به رویکردها و پرسشهای نوپیدا و مرتبط با آن، پاسخهای مستدل ارائه نماید. ضرورت هم سویی و توجه به شرایط و فرهنگ رایج و حاکم بر زمان از جمله این مباحث است. برخی بر این باورند که گوهر ذاتی دین عبارت از اعتقادات و اخلاق است، اما احکام فقهی امری عرضی و ناظر به عرف زمان پیامبر اسلامN بوده و اختصاص به زمان گذشته دارد. از این رو تغییر در آنها با توجه به شرایط کنونی همانند قوانین عرفی ضروری است.       در این مقاله تلاش شده تا میان احکام شرعی و حقوق عرفی و نیز در احکام شرعی بین احکام مصرح در قرآن و سنت قطعی معصومانM و بین فتاوای فقیهان تفاوت گذاشته شود و با روش توصیفی تحلیلی، استمرار و ثبات احکام فقهی مصرح و نه فتاوا و قوانین عرفی، مستند به آیات قرآن و سنت اثبات شود.

عرف زمان, قوانین عرفی, احکام مصرح, فرا زمانی