فهمیه صحتی شفائی - استادیار گروه مامایی، دانشکده پرستاری و مامایی، دانشگاه علوم پزشکی تبریز، تبریز، ایران.
هما دستغیب شیرازی - کارشناس ارشد مامایی، مرکز تحقیقات دانشجویی، دانشگاه علوم پزشکی تبریز، تبریز، ایران.
مهین کمالی فرد - مربی گروه مامایی، دانشکده پرستاری و مامایی، دانشگاه علوم پزشکی تبریز، تبریز، ایران.
مرتضی قوجازاده - دانشیار گروه فیزیولوژی، دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی تبریز، تبریز، ایران.

مقدمه: سندرم پیش از قاعدگی مجموعه بزرگی از نشانه­های جسمی و روانی قبل از قاعدگی را شامل می­شود که سبب اختلال در روند زندگی و فعالیت­های فرد می­شود. مطالعه حاضر با هدف بررسی تاثیر بازتاب درمانی کف پا بر شدت نشانه­های پیش از قاعدگی در دانشجویان ساکن در خوابگاه­های دخترانه دانشگاه­های علوم پزشکی تهران انجام شد. روش­کار: این مطالعه کارآزمایی بالینی شاهد­دار تصادفی یک سوکور در سال ۱۳۸۹ در روی ۱۲۰ نفر از دانشجویان ساکن خوابگاه­های دانشجویی دخترانه دانشگاه­های علوم پزشکی تهران انجام گرفت. افراد به صورت تصادفی به دو گروه ۶۰ نفره مداخله و شاهد تقسیم شدند. رفلکس زون تراپی که اعمال فشار توسط انگشتان بر روی نقاط خاصی از کف پا، جهت هماهنگی محور هیپوتالاموس، هیپوفیز، تخمدان است، برای نمونه ها انجام شد. ابزار گردآوری داده­ها، پرسشنامه دیکرسون بود که در طی دو سیکل قاعدگی قبل از درمان و دو دوره در طی درمان تکمیل شد. تجزیه و تحلیل داده­ها با استفاده از نرم افزار آماری SPSS (نسخه ۱۵) و آزمون های کای دو یا آزمون دقیق فیشر و آزمون آنالیز کواریانس انجام شد. میزان p کمتر از ۰۵/۰ معنی دار در نظر گرفته شد. یافته­ها: در این مطالعه شدت علائم خلقی بعد از دریافت رفلکس زون­تراپی واقعی ۲/۲۵% و بعد از دریافت رفلکس زون­تراپی غیرواقعی ۸/۳%، شدت علائم جسمی بعد از دریافت رفلکس زون­تراپی واقعی ۲۶/۲۵% و بعد از دریافت رفلکس زون­تراپی غیرواقعی ۴/۳% و شدت علائم رفتاری بعد از دریافت رفلکس زون­تراپی واقعی۲۰% و بعد از دریافت رفلکس زون­تراپی غیرواقعی ۳۰/۱۸% کاهش پیدا کرد که از نظر آماری، علائم خلقی (۰۳/۰=p) و جسمی (۰۴/۰=p) معنی­دار تلقی گردید و بهبودی در علائم گزارش شد، ولی در علائم رفتاری تغییری مشاهده نشد. ­نتیجه­گیری: رفلکس زون­تراپی باعث بهبود علائم خلقی و جسمی سندرم پیش از قاعدگی می شود و به دلیل عوارض جانبی بسیار محدود، اثربخشی خوب و مطلوب درمان، می­تواند یکی از قدم­های درمانی اول در زنان مبتلا به این سندرم باشد.

بازتاب درمانی کف پا, سندرم پیش از قاعدگی