مریم کاووسی - دستیار تخصصی طب ایرانی، دانشکده طب ایرانی و مکمل، دانشگاه علوم پزشکی مشهد، مشهد، ایران.
نیره خادم غائبی - استاد گروه زنان و مامایی، دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی مشهد، مشهد، ایران.
مژگان تنساز - استادیار گروه طب ایرانی، دانشکده طب ایرانی، دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، تهران، ایران.
سودابه بیوس - کارشناس مامایی، دانشکده طب ایرانی، دانشگاه علوم پزشکی تهران، تهران، ایران.
زهره فیض آبادی - استادیار گروه طب ایرانی، دانشکده طب ایرانی و مکمل، دانشگاه علوم پزشکی مشهد، مشهد، ایران.

مقدمه: اختلالات تخمک­گذاری، یکی از شایع ترین علل ناباروری است. با توجه به اهمیت این موضوع در متون طب ایرانی و دیدگاه کل نگر این مکتب طبی در درمان اختلالات تخمک­گذاری، مطالعه مروری حاضر با هدف بررسی ناباروری به علت اختلالات تخمک­گذاری در طب ایرانی و کلاسیک انجام شد. روش کار: در این مطالعه مروری به روش کتابخانه­ای برای گردآوری داده ها، ابتدا تمامی علل اختلالات تخمک­گذاری بر اساس کتب مرجع طب کلاسیک مانند اسپیروف، دنفورث، نواک، ویلیامز استخراج و سپس در منابع الکترونیک مانند Scopus،  Pubmedو  Magiranبا کلید واژه­های فارسی عقر، ناباروری، نازایی و اختلالات تخمک­گذاری و کلید واژه های انگلیسی Infertility، Persian medicine و Ovulatory disorder جستجو انجام شد. فقط مطالعات بالینی و مروری به زبان های فارسی یا انگلیسی و در محدوده زمانی سال های ۲۰۱۷-۲۰۰۰ بررسی شدند. در نهایت علل کلی اختلالات تخمک­گذاری در مجموع منابع، مورد بررسی و مقایسه قرار گرفت. یافته ها: همانطور که در طب کلاسیک سلامت محور مغز و تخمدان­ها در تخمک­گذاری اهمیت ویژه­ای دارد، در طب ایرانی نیز به این محور توجه جدی شده است. بر اساس متون طب ایرانی، علاوه بر تخمدان ها سلامت مغز، قلب، کبد و دستگاه گوارش نیز در تخمک­گذاری تاثیر دارد. حکمای طب ایرانی اختلالات تخمک گذاری را به دو دسته اختلالات در خود تخمک و اختلالات در مغز و دیگر اعضاء تقسیم بندی می کنند. بر اساس همین نظریه، بازگرداندن سلامتی دیگر اعضای بدن نیز برای درمان نازایی ضروری است. نتیجه گیری: علل کلی اختلالات تخمک­گذاری در طب ایرانی و کلاسیک تا حدودی شبیه هستند. تفاوت در علل جزئی است و اینکه طب ایرانی علاوه بر تخمدان ها به نقش اعضای دیگر نیز در ایجاد اختلالات تخمک­گذاری توجه ویژه ای دارد. بنابراین توجه به دیدگاه کل نگر طب ایرانی، اصلاح سبک زندگی و بهبود عملکرد همه اعضای بدن در کنار طب کلاسیک می­تواند در موفقیت درمان های ناباروری تاثیر گذار باشد.

اختلالات تخمک­گذاری, طب ایرانی, ناباروری