مریم قهرمانی - کارشناس ارشد آموزش بهداشت و ارتقاء سلامت، مرکز تحقیقات عوامل اجتماعی موثر بر سلامت، دانشگاه علوم پزشکی گناباد، گناباد، ایران.
علی عالمی - دانشیار گروه بهداشت عمومی و ارتقاء سلامت، مرکز تحقیقات عوامل اجتماعی موثر بر سلامت، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی گناباد، گناباد، ایران.
حسین محمدزاده مقدم - استادیار، گروه پزشکی اجتماعی، دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی گناباد، گناباد، ایران.
میترا مودی - دانشیار گروه بهداشت عمومی و ارتقای سلامت، مرکز تحقیقات عوامل اجتماعی موثر بر سلامت، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی بیرجند، بیرجند، ایران.

مقدمه: غربالگری بیماری های مزمن همچون سرطان دهانه رحم، در تشخیص زودرس و پیشگیری از ایجاد این بیماری در زنان از اهمیت بسزایی برخوردار است. از آنجایی که در ایران، سرطان دهانه رحم، دومین علت مرگ ناشی از سرطان های وابسته به جنس را به خود اختصاص داده است، لذا مطالعه حاضر با هدف ارتقاء رفتار غربالگری پاپ اسمیر انجام گرفت. روش کار: این مطالعه نیمه تجربی در سال ۱۳۹۳ بر روی ۸۰ نفر از زنان ۶۵-۲۰ ساله ساکن شهر گناباد که دارای پرونده فعال بهداشتی بودند، انجام شد. افراد در دو گروه ۴۰ نفره آزمون و شاهد قرار گرفتند. واحدهای پژوهش شامل زنانی بودند که در مراحل پیش تفکر، تفکر، آمادگی و برگشت از مدل مراحل تغییر قرار داشتند (رفتار غربالگری را انجام نمی دادند). گروه آزمون بر اساس سازه های مدل اعتقاد بهداشتی در جهت ارتقاء رفتار غربالگری پاپ اسمیر آموزش دیدند و گروه شاهد آموزش های معمولی که توسط کارکنان بهداشتی در مورد رفتار غربالگری پاپ اسمیر در مراکز بهداشتی- درمانی ارائه می شود را دریافت کردند. برای گردآوری داده­ها از پرسشنامه محقق ساخته استفاده شد که این پرسشنامه قبل و ۳ ماه بعد از مداخله آموزشی توسط آزمودنی­ها تکمیل گردید. برای تجزیه و تحلیل داده­ها از نرم افزار آماری SPSS (نسخه ۲۰) و آزمون­های تی مستقل، تی زوجی، کای اسکوئر و آزمون دقیق فیشر استفاده شد. میزان p کمتر از ۰۵/۰ معنی دار در نظر گرفته شد. یافته ها: قبل از انجام مداخله آموزشی بین دو گروه در مراحل تغییر رفتار تفاوت معنی داری مشاهده نشد (۰۵/۰p). بعد از مداخله، عملکرد رفتار غربالگری پاپ اسمیر در گروه آزمون به طور معنی داری بیشتر از گروه شاهد بود (۰۰۱/۰p<). نتیجه گیری: آموزش رفتار غربالگری پاپ اسمیر مبتنی بر مدل­های اعتقاد بهداشتی و مراحل تغییر می­تواند بر ارتقاء رفتار غربالگری پاپ اسمیر در زنان موثر باشد.

رفتار غربالگری پاپ اسمیر, زنان, سرطان دهانه رحم, گناباد, مدل اعتقاد بهداشتی, مدل مراحل تغییر