موسی سجادی - استادیار گروه پرستاری داخلی- جراحی، دانشکده پرستاری، مرکز تحقیقات توسعه اجتماعی و ارتقاء سلامت، دانشگاه علوم پزشکی گناباد، گناباد، ایران.
نرجس بحری - استادیار گروه مامایی، دانشکده پزشکی، مرکز تحقیقات توسعه اجتماعی و ارتقاء سلامت، دانشگاه علوم پزشکی گناباد، گناباد، ایران.
مهناز ابویسانی - کارشناسی ارشد پرستاری، کمیته تحقیقات دانشجویی، دانشگاه علوم پزشکی گناباد، گناباد، ایران.

مقدمه: دیسمنوره اولیه، یکی از شایع­ترین مشکلات ژنیکولوژیک زنان است. درد به­صورت متناوب از خفیف تا ناتوان­کننده رخ می­دهد. یکی از روش­های غیر­دارویی در درمان دیسمنوره ­اولیه، رایحه­درمانی می­باشد. مطالعه حاضر با هدف تاثیر رایحه­درمانی­ ماساژی با اسانس شمعدانی ­معطر بر شدت درد دیسمنوره­ اولیه انجام گرفت. روش کار: در این مطالعه کارآزمایی­بالینی دو سوکور که در سال ۱۳۹۶ انجام شد، ۹۰ نفر از دانشجویان دانشگاه علوم­پزشکی نیشابور که مبتلا به دیسمنوره اولیه بودند، به طور تصادفی به سه گروه تخصیص یافتند. در گروه آزمون، ماساژ دورانی با استفاده از اسانس شمعدانی معطر ۵% و در گروه پلاسبو با استفاده از روغن بادام شیرین در ناحیه سمفیز پوبیس و به مدت ۱۵ دقیقه انجام شد. گروه آزمون و پلاسبو مداخله را در روز اول قاعدگی و طی دو سیکل قاعدگی متوالی دریافت نمودند. در گروه کنترل مداخله­ای انجام نمی­شد و فقط شدت درد آنها در هر سیکل قاعدگی ثبت می­شد. ابزار گردآوری داده­ها، فرم اطلاعات فردی و مقیاس دیداری درد بود. شدت درد قبل از مداخله، بلافاصله بعد از انجام مداخله و ۲۴ ساعت بعد از مداخله ثبت شد. تجزیه و تحلیل داده­ها با استفاده از نرم افزار آماری SPSS (نسخه ۱۹) و آزمون های آنالیز واریانس یک طرفه، آنالیز اندازه­های تکراری و کای­اسکوئر انجام شد. میزان p کمتر از ۰۵/۰ معنی­دار در نظر گرفته شد. یافته ها: شدت درد دیسمنوره در سیکل قاعدگی قبل از شروع مطالعه در سه گروه تفاوت آماری معنی داری نداشت (۰۵/۰

اسانس, درد, دیسمنوره اولیه, رایحه درمانی­ ماساژی, شمعدانی معطر, طب مکمل