راضیه میرزائی - دانشجوی کارشناسی ارشد اپیدمیولوژی، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی ایلام، ایلام، ایران.
کوروش سایه میری - دانشیار گروه پزشکی اجتماعی، دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی ایلام، ایلام، ایران.
میرهادی موسوی - استادیار گروه نوزادان، دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی تبریز، تبریز، ایران.
اشرف دیرکوند مقدم - مربی گروه مامایی، دانشکده پرستاری و مامایی، دانشگاه علوم پزشکی ایلام، ایلام، ایران.
خیرالله اسداللهی - استاد گروه پزشکی اجتماعی، دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی ایلام، ایلام، ایران.

مقدمه: تاخیر رشد داخل رحمی، یک فرآیند فیزیولوژیک و پاتولوژیک است که سبب کندی رشد جنین می­شود. این عارضه نه تنها مرگ و میر جنین را افزایش می­دهد، بلکه با اثرات مضر بر مراحل نوزادی و بزرگسالی همراه است. لذا مطالعه حاضر با هدف تعیین شیوع تاخیر رشد داخل رحمی و شناسایی عوامل خطر مرتبط با آن در استان ایلام انجام شد. روش کار: در این مطالعه توصیفی - تحلیلی ابتدا شیوع تاخیر رشد داخل رحمی به صورت مقطعی از بین کل متولدین سال ۱۳۹۳ در استان ایلام محاسبه شد، سپس در قالب یک مطالعه مورد- شاهدی، ۷۸۱ نفر از نوزادان (۲۴۷ نفر در گروه مورد و ۵۳۴ نفر در گروه شاهد) وارد مطالعه شدند. تمام نوزادان متولد شده با وزن زیر صدک دهم به عنوان گروه مورد و از میان نوزادان با وزن بالای صدک دهم دو برابر موردها به عنوان گروه شاهد و به صورت تصادفی انتخاب شدند. اطلاعات مورد نیاز شامل اطلاعات فردی و بالینی بیماران از پرونده­های بیمارستانی استخراج گردید. تجزیه و تحلیل داده­ها با استفاده از نرم افزار آماری SPSS (نسخه ۱۶) و آزمون­های کای دو، دقیق فیشر و مدل رگرسیون لوجستیک انجام شد. میزانp کمتر از ۰۵/۰ در نظر گرفته شد. یافته ها: شیوع تاخیر رشد داخل رحمی در استان ایلام در دوره مطالعه شده در میان ۹۵۰۳ نوزاد به میزان ۸/۲% برآورد گردید. بین متغیرهای چندقلویی (۰۰۰۱/۰=p)، داشتن سابقه مرگ داخل رحمی جنین (۰۲/۰=p)، محل سکونت مادر (۰۰۱/۰=p) و همچنین بین بیماری­های اتوایمیون (۰۳/۰=p)، کلیوی (۰۱/۰=p)، پره اکلامپسی (۰۰۰۱/۰=p)، استفراغ شدید حاملگی (۰۱/۰=p)، کم کاری تیروئید تحت درمان (۰۰۹/۰=p) و نوع زایمان (۰۰۱/۰=p) با تولد نوزاد دچار تاخیر رشد داخل رحمی جنین ارتباط آماری معنی داری وجود داشت. نتیجه گیری: میزان شیوع تولد نوزادان مبتلا به تاخیر رشد داخل رحمی در استان ایلام در حد استاندارد جهانی است. بارداری چندقلویی، سابقه داشتن مرگ داخل رحمی، پره اکلامپسی، استفراغ شدید حاملگی و بیمارهای اتوایمیون و کلیوی و سکونت در روستا، احتمال ابتلاء به تاخیر رشد داخل رحمی را افزایش می­دهند.

پیامد بارداری, تاخیر رشد داخل رحمی, شیوع, عوامل خطر, SGA