علیرضا یارقلی - دانشجوی دکترای تخصصی طب سنتی، دانشکده طب سنتی، دانشگاه علوم پزشکی تهران، تهران، ایران.
محمدعلی زارعیان - دانشجوی دکترای تخصصی طب سنتی، دانشکده طب سنتی، دانشگاه علوم پزشکی تهران، تهران، ایران.
سوسن حفیظی - دانشجوی دکترای تخصصی طب سنتی، دانشکده طب سنتی، دانشگاه علوم پزشکی تهران، تهران، ایران.
رقیه فاریابی - دانشجوی دکترای تخصصی طب سنتی، دانشکده طب سنتی، دانشگاه علوم پزشکی تهران، تهران، ایران.
ملیحه تبرایی آرانی - استادیار گروه طب سنتی، دانشکده طب سنتی، دانشگاه علوم پزشکی تهران، تهران، ایران.

مقدمه: خونریزی غیرطبیعی رحمی، شایع ترین دلیل مراجعه زنان سنین باروری به پزشک است. در طب رایج بر اساس شدت و علت خونریزی، روش های مختلف درمانی شامل انواع درمان­های دارویی سیستمیک یا موضعی و جراحی پیشنهاد می شود. در طب سنتی ایران نیز برای درمان خونریزی رحمی در کنار توصیه­های غذایی و دارویی، اقدامات تهاجمی و نیمه تهاجمی نیز در نظر گرفته شده است. مطالعه مروری حاضر با هدف استخراج و بررسی درمان های تهاجمی و نیمه تهاجمی به کار گرفته شده برای درمان خونریزی بیش از حد رحمی در متون معتبر طب سنتی ایران انجام شد. روش کار: در این مطالعه مروری و کتابخانهای مقالات فارسی و انگلیسی مرتبط با جزئیات اقدامات تهاجمی و نیمه تهاجمی پیشنهادی مربوط به درمان خونریزی رحمی از پایگاههای Google scholar، PubMed، Scopus، SID با کلیدواژههای انگلیسی management و menorrhagia و کلیدواژه­های فارسی «منوراژی»، «خونریزی غیرطبیعی رحم» و «افراط طمث» و ترکیب این دو کلمه بدون ایجاد محدودیت زمانی مورد جستجو و بررسی قرار گرفت. در انتها داده های حاصل بر اساس روش تحلیل محتوا مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. یافته ها: در جستجوی منابع موارد مختلفی از اعمال تهاجمی و نیمه تهاجمی برای درمان خونریزی غیرطبیعی رحمی ذکر شده­اند که شامل: فصد، حجامت، بادکش، بستن اندام ها، بستن پستان ها، دوش واژینال (حقنه)، قی و آبزن می باشد. هنوز سطح شواهد در زمینه تاثیر این درمان ها محدود می­باشد و نیامند مطالعات بیشتر می­باشد. نتیجه گیری: در منابع طب سنتی ایران برای درمان خونریزی غیرطبیعی رحمی اقدامات تهاجمی و نیمه تهاجمی متنوعی پیشنهاد شده اند که با توجه به عدم وجود مطالعات کارآزمایی بالینی و شواهد کافی نمی توان بین کارایی و عوارض این روش ها با جراحی مقایسه ای انجام داد، ولی می­توان با انجام تحقیقات بیشتر و کارآزمایی­های بالینی در جهت اثبات یا رد کارایی این اقدامات و کمک به کاهش عوارض ناشی از جراحی­های ناحیه لگن گام برداشت.

اعمال یداوی, افراط طمث, خونریزی غیرطبیعی رحمی, طب سنتی ایران, منوراژی