عزیزه جلیل آذر - کارشناسی ارشد گروه زیست شناسی جانوری، (سلولی تکوینی)، دانشکده علوم، دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج، کرج، ایران.
مونا فرهادی - استادیار گروه زیست شناسی جانوری،(سلولی تکوینی)، دانشکده علوم، دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج، کرج، ایران.
پروین ترابزاده - استادیار گروه زیست شناسی جانوری،(سلولی تکوینی)، دانشکده علوم، دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج، کرج، ایران.
زهره مومنی - استادیار گروه زیست شناسی جانوری،(سلولی تکوینی)، دانشکده علوم، دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج، کرج، ایران.

مقدمه: تریکوموناس واژینالیس انگلی از رده تاژکداران و عامل واژینیت تریکومونایی است. این عفونت باعث عوارض و مشکلات متعدد از جمله ایجاد ترشحات، تحریک پذیری ژنیتال، ناراحتی پس از مقاربت، پارگی زودرس کیسه آب و زایمان پره ترم می شود. داروی انتخابی برای درمان این بیماری، مترونیدازول می باشد که در سال های اخیر گزارشاتی مبنی بر کارسینوژن بودن این دارو و همچنین موارد مقاومت دارویی این انگل نسبت به مترونیدازول منتشر شده است. از آنجا که گیاه عروسک پشت پرده در درمان بیماری های گوارشی، هپاتیت، ویروسی، سوزاک، نقرس، دیابت، گلودرد و دستگاه ادراری کاربرد دارد، لذا مطالعه حاضر با هدف بررسی اثر عصاره آبی و الکلی گیاه عروسک پشت پرده بر رشد انگل تریکوموناس واژینالیس در محیط برون تنی انجام شد. روش کار: این مطالعه بنیادی در سال ۱۳۹۴ به منظور سنجش اثر ضد انگلی عصاره گیاه عروسک پشت پرده بر نمونه انگل تریکوموناس واژینالیس انجام شد. ابتدا عصاره های آبی و الکلی گیاه مذکور تهیه شد و کشت انگل در محیط کشت کامل دیاموند TYM انجام گرفت. در محیط کشت تاثیر غلظت های ۸۰۰۰، ۴۰۰۰، ۲۰۰۰، ۱۰۰۰، ۵۰۰ و ۲۵۰ میکروگرم بر میلی لیتر از عصاره الکلی و آبی عروسک پشت پرده بر رشد انگل های تریکوموناس در ۲۴، ۴۸ و ۷۲ ساعت مورد بررسی قرار گرفت. همچنین تاثیر مترونیدازول به عنوان کنترل مثبت با غلظت ۵۰ میکروگرم بر میلی لیتر و محیط کشت تنها به عنوان کنترل منفی بر انگل مذکور ارزیابی شد. در همه موارد تعداد انگل زنده و مرده با رنگ آمیزی تریپان بلو و لام نئوبار شمارش گردید. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار آماری SPSS (نسخه ۱۸) و آنالیز واریانس یک طرفه انجام شد. میزان p کمتر از ۰۵/۰ معنادار در نظر گرفته شد. یافته ها: عصاره الکلی و آبی بر رشد انگل های تریکوموناس واژینالیس اثر مهار کنندگی معنی دار دارد (۰۱/۰>p) و IC۵۰% عصاره الکلی و آبی این گیاه در ۲۴ ساعت به ترتیب در غلظت ۴۰۰۰ و ۸۰۰۰ میکروگرم بر میلی لیتر در مقایسه با کنترل (مترونیدازول) ۱۰۰% شد. عصاره الکلی گیاه اثر مهار کنندگی ۱۰۰% را در غلظت ۲۰۰۰ میکروگرم بر میلی لیتر بعد از ۴۸ ساعت مجاورت با انگل نیز نشان داد، این در حالی است که عصاره آبی در همین زمان در غلظت ۸۰۰۰ میکروگرم بر میلی لیتر اثربخش بود (۰۵/۰>p).  نتیجه گیری: عصاره های آبی و الکلی میوه گیاه عروسک پشت پرده پس از مطالعات درون تنی و بررسی مکانیسم اثربخشی می تواند دارای پتاسیل درمانی جایگزین در موارد مقاومت دارویی به مترونیدازول باشد.

تریکوموناس واژینالیس, عصاره آبی, عصاره الکلی, عروسک پشت پرده, IC۵۰