معصومه کردی - استادیار گروه مامایی، مرکز تحقیقات مراقبت مبتنی بر شواهد، دانشکده پرستاری و مامایی، دانشگاه علوم پزشکی مشهد، ایران.
مروارید ایرانی - دانشجوی دکترای تخصصی بهداشت باروری، دانشکده پرستاری و مامایی، دانشگاه علوم پزشکی مشهد، مشهد، ایران.
حمیدرضا بهرامی - استادیار گروه طب سوزنی و ماساژ، دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی مشهد، مشهد، ایران.
فاطمه غفاری سردشت - کارشناس ارشد مامایی، دانشکده پرستاری و مامایی، دانشگاه علوم پزشکی مشهد، مشهد، ایران.

مقدمه: ارزیابی علائم حیاتی در تعیین وضعیت سلامت بیماران بعد از عمل جراحی ضروری است. تغییر و دگرگونی در علائم حیاتی بیمار می تواند نشانه پاسخ بدن به استرس های فیزیکی و روانی یا تغییر در عملکرد فیزیولوژیک بدن باشد. ماساژ درمانی به بهبود سیستم عصبی و قلبی عروقی کمک کرده و باعث ایجاد احساس خوب بودن، راحتی و آرامش بیمار می شود. لذا مطالعه حاضر با هدف تعیین تاثیر ماساژ بر علائم حیاتی بیماران تحت جراحی سزارین انجام شد. روش کار: این مطالعه کارآزمایی بالینی در سال ۱۳۹۲ بر روی ۸۰ زن مراجعه کننده به بیمارستان امالبنین (س) شهر مشهد جهت انجام سزارین انجام گرفت. افراد به طور تصادفی به دو گروه مداخله و کنترل تقسیم شدند. مداخله مورد نظر که ماساژ دست و پا بود، توسط پژوهشگر به مدت ۲۰ دقیقه بر روی دست و پاهای زنان بعد از عمل سزارین هر کدام به مدت ۵ دقیقه در بخش جراحی زنان انجام گرفت. علائم حیاتی زنان با استفاده از فشارسنج جیوه ای و شمارش نبض و تنفس، پیش و بلافاصله، ۶۰ و ۹۰ دقیقه بعد از مداخله اندازه گیری شد. تجزیه و تحلیل دادهها با استفاده از نرم افزار آماری SPSS (نسخه ۱۶) و آزمونهای کای اسکوئر، من ویتنی، تحلیل واریانس با اندازه گیری های مکرر و آزمون تی زوجی انجام شد. میزان p کمتر از ۰۵/۰ معنی دار در نظر گرفته شد. یافته ها: ماساژ دست و پا باعث بهبود معنی دار علائم حیاتی شد؛ به طوری که میانگین تعداد تنفس (۰۳/۰=p)، نبض (۰۰۳/۰=p) و فشارخون (۰۲/۰=p)، قبل و بعد از ماساژ (بلافاصله، ۶۰ و ۹۰ دقیقه ) اختلاف آماری معنی داری را نشان داد. نتیجه گیری: ماساژ دست و پا باعث بهبود علائم حیاتی زنان بعد از عمل سزارین می شود که می تواند حاکی از ایجاد آرامش و کاهش استرس در آنان باشد.

سزارین, علائم حیاتی, ماساژ