مریم عسکری - مربی گروه مامایی، دانشکده پرستاری و مامایی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد آبادان، آبادان، ایران.
افسانه علوی - مربی گروه مامایی، دانشکده پرستاری و مامایی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد آبادان، آبادان، ایران.
الهام دشتی نژاد - دانشجوی کارشناسی ارشد مامایی، دانشگاه علوم پزشکی واحد بین الملل اروند، آبادان، ایران.
شیما وهابی - دانشجوی کارشناسی ارشد مامایی، دانشکده علوم پزشکی جندی شاپور، دانشگاه علوم پزشکی اهواز، اهواز، ایران.

مقدمه: درد و طول مدت زایمان، از عوامل موثر بر پیامدهای مادری و نوزادی زایمان است. در مطالعات انجام شده با استفاده از روش های غیر دارویی کاهش درد، عوارض مادری و جنینی گزارش نشده است. لذا مطالعه حاضر با هدف تاثیر ماساژ با روغن کنجد بر میزان درد و طول مدت زایمان در زنان نخست زا انجام شد. روش کار: این مطالعه تجربی از نوع کارآزمایی بالینی در سال ۱۳۹۱ بر روی ۱۲۰ زن نخست زای مراجعه کننده به بیمارستان طالقانی آبادان جهت زایمان انجام شد. ۴۰ نفر در گروه مورد (دریافت کنندگان ماساژ با روغن کنجد)، ۴۰ نفر در گروه کنترل اول (دریافت کنندگان ماساژ با روغن مایع (دارونما)) و ۴۰ نفر در گروه کنترل دوم (دریافت کننده مراقبت معمول) قرار گرفتند. برای گروه مورد، ۱۵ دقیقه ماساژ منظم و دورانی با روغن کنجد در نواحی کتف، دو طرف ستون مهره ها و ناحیه ساکروم در سه مرحله دیلاتاسیونی ۵-۴، ۷-۶ و ۱۰-۸ سانتی در حین انقباض و پس از انقباض توسط پژوهشگر اول و دوم انجام شد و پس از پایان درد در صورت تمایل زائو، ماساژ روی ساکروم و یا سرتاسر پشت و شانه ها انجام می شد. سپس با اعلام شروع درد زایمان از سوی مادر، نمره درد بر اساس معیار سنجش درد توسط مادر تعیین و توسط پژوهشگر ثبت شد. دادهها پس از گردآوری با استفاده از نرم افزار SPSS (نسخه ۱۶) و آزمون های آنالیز واریانس و آزمون مقایسه نسبت توکی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. میزان p کمتر از ۰۵/۰ معنی دار در نظر گرفته شد. یافته ها: در این مطالعه ماساژ با روغن کنجد به طور معناداری باعث کاهش طول مدت مراحل اول، دوم و سوم زایمان شد (۰۰۱/۰>p) و با اینکه موجب کاهش درد در تمام مراحل زایمان شد، ولی این اختلاف میانگین ها فقط در مرحله سوم زایمان از نظر آماری معنادار بود (۰۰۱/۰>p). نتیجه گیری: استفاده از ماساژ با روغن کنجد علاوه بر اینکه روشی ایمن و بدون عوارض جانبی می باشد، باعث کاهش طول مراحل زایمان و کاهش درد در تمام مراحل بخصوص در مرحله سوم زایمان شد.

درد زایمان, روغن کنجد, ماساژ