فرزانه فرشادبخت - دانشجوی کارشناسی ارشد مامایی، دانشکده پرستاری و مامایی، دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز، اهواز، ایران.
میترا تدین - مربی گروه مامایی، دانشکده پرستاری و مامایی، دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز، اهواز، ایران.
پروین عابدی - استادیار گروه مامایی، دانشکده پرستاری و مامایی، دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز، اهواز، ایران.

مقدمه: اختلال خواب یکی از آشکارترین علائم دوران یائسگی می باشد. هورمون درمانی علائم ناشی از یائسگی مانند بی خوابی را بهبود می بخشد، اما هورمون درمانی به دلیل اثرات جانبی که به همراه دارد، از طرف زنان انتخاب نمی شود. لذا بسیاری از زنان به راه های درمان جایگزینی دیگر متوسل می شوند. مطالعه حاضر با هدف تعیین تاثیر پیاده روی منظم با گام شمار بر کیفیت ذهنی خواب زنان یائسه در مراکز بهداشتی درمانی اهواز انجام شد. روش کار: این مطالعه کارآزمایی بالینی در سال ۱۳۹۳ بر روی ۱۱۲ زن یائسه واجد شرایط در مراکز بهداشتی درمانی اهواز انجام شد. افراد به طور تصادفی در دو گروه آزمایشی مداخله و کنترل قرار گرفتند. گروه مداخله هفته ای حداقل ۵ بار و هر بار حداقل یک ساعت پیاده روی داشتند و تعداد قدم ها با گام شمار ثبت شد. در این پژوهش ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه شاخص کیفیت خواب پیتزبورگ بود که در چهار مرحله (قبل از مداخله، ۴ هفته و ۸ هفته و ۱۲ هفته بعد) جمع آوری شد. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار آماری SPSS (نسخه ۱۸) و آزمون های آماری تی تست، کای اسکوئر و آزمون غیرپارامتری من ویتنی و اندازه گیری تکراری فریدمن انجام شد. میزان p کمتر از ۰۵/۰ معنی دار در نظر گرفته شد. یافته ها: میانگین نمره کیفیت ذهنی خواب در گروه مداخله از ۶/۰±۱/۲ به ۶/۰±۲/۱ به طور معناداری کاهش پیدا کرد (۰۰۱/۰=p) که نشانه بهبود وضعیت خواب می باشد و در گروه کنترل از ۵/۰±۱/۲ به ۶/۰±۰/۲ با اختلاف آمار بی معنایی تغییر پیدا کرد (۴۵/۰=p). نتیجه گیری: پیاده روی منظم در زنان یائسه کیفیت ذهنی خواب را حفظ می کند و می تواند باعث ارتقاء کیفیت ذهنی خواب زنان شود. لذا با توجه به نتایج مطالعه در دسترس بودن منابع حمایتی در سیستم های بهداشتی درمانی، لزوم برگزاری جلسات آموزشی در مورد فعالیت فیزیکی و پیاده روی در مراکز مختلف بهداشتی درمانی هرچه بیشتر آشکار می شود.

خواب, پیاده روی, یائسگی