فاطمه همایی شاندیز - دانشیار گروه رادیوتراپی و انکولوژی، مرکز تحقیقات درمان سرطان های توپر، دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی مشهد، مشهد، ایران.
ساره حسینی - استادیار گروه رادیوتراپی و انکولوژی، مرکز تحقیقات درمان سرطان های توپر، دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی مشهد، مشهد، ایران.
زهره یوسفی - استاد گروه زنان و مامایی، مرکز تحقیقات اختلالات تخمک گذاری، دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی مشهد، مشهد، ایران.
نوریه شریفی - استاد گروه پاتولوژی، دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی مشهد، مشهد، ایران.

مقدمه: سرطان سرویکس، شایع ترین سرطان ژنیکولوژی است. به دلیل اثرات رادیاسیون بر مخاط سرویکس، ارزیابی پاسخ به رادیوتراپی بر اساس پاپ اسمیر، مسئله ای مورد بحث است. مطالعه حاضر با هدف بررسی ارزش پاپ اسمیر پس از رادیوتراپی به عنوان یک عامل پیشگویی کننده پاسخ به تومور انجام شد. روش کار: این مطالعه مقطعی سه ساله در سال ۲۰۰۸-۲۰۰۵ بر روی ۳۰ بیمار مبتلا به مرحله IIB سرطان سرویکس، مراجعه کننده به دو بخش انکولوژی بیمارستان های قائم و امید مشهد انجام شد. بیمارانی که پیگیری با پاپ اسمیر و معاینه ژنیکولوژی را در انتهای درمان، یک ماه بعد، ۳ ماه بعد و ۲ سال بعد انجام داده بودند وارد مطالعه شدند. پاسخ به رادیوتراپی بر اساس پاپ اسمیر و معاینه ژنیکولوژی در زمان های مختلف پس از اتمام رادیوتراپی با یکدیگر و با نتایج ارزیابی های مشابه در پایان ۲ سال مقایسه شد. بیماران با پاپ اسمیر غیرطبیعی و تشخیص عود در پایان سه ماه از مطالعه خارج شدند. داده ها پس از گردآوری با استفاده از نرم افزار آماری SPSS (نسخه ۱۷) مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفت. میزان p کمتر یا مساوی ۰۵/۰ معنی دار در نظر گرفته شد. یافته ها: به دلیل تطابق کامل میان پاپ اسمیر و معاینه بالینی ۲۴ ماه پس از رادیوتراپی، پاپ اسمیر این زمان به عنوان معیار پاسخ در نظر گرفته شد. میزان تطابق پاپ اسمیر اتمام درمان، یک ماه بعد و ۳ ماه بعد با پاپ اسمیر ۲۴ ماه پس از رادیوتراپی به ترتیب ۷۰% (۰۸۸/۰=p)، ۵۰% (۰۴۳/۰=p) و ۹۷% (۰۳۳/۰=p) بود. حساسیت، ویژگی و صحت تشخیصی پاپ اسمیر در پایان ماه سوم به ترتیب ۱۰۰%، ۸/۹۵% و ۹۷% بود. نتیجه گیری: پاپ اسمیر اتمام رادیوتراپی، موید شکست درمان یا پیش آگهی بد بیمار نیست. در مقابل پاپ اسمیر سه ماه پس از رادیوتراپی را می توان به عنوان یک عامل پیشگویی کننده پاسخ به درمان به کار برد.

پاپ اسمیر, رادیوتراپی, سرطان سرویکس