مریم مرتضوی لاهیجانی - استادیار گروه زنان و مامایی، دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان، رفسنجان، ایران.
آزیتا منشوری - استادیار گروه زنان و مامایی، دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان، رفسنجان، ایران.
مهدی قهرمانی - مربی گروه آمار حیاتی، دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان، رفسنجان، ایران.
زهرا اسداللهی - مربی گروه آمار حیاتی، دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان، رفسنجان، ایران.
محمدرضا شفیع پور - استادیار گروه داخلی، دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان، رفسنجان، ایران.

مقدمه: درد شانه از جمله شکایات شایع زنان پس از عمل جراحی سزارین میباشد که گاهی اوقات بسیار شدید بوده و باعث اختلال عملکرد مادر در شیردهی و مراقبت از نوزاد میشود. یکی از دلایل درد شانه، درد ارجاعی ناشی از تحریک دیافراگم به دلیل وجود خون و مایع آمنیوتیک در حفره صفاق پس از جراحی میباشد، لذا مطالعه حاضر با هدف بررسی مقایسه ای تاثیر قرار دادن لنگاز در طرفین رحم و وضعیت ۳۰ درجه ترندلنبرگ معکوس در کاهش بروز درد شانه به دنبال عمل جراحی سزارین تحت بی حسی نخاعی انجام شد. روش کار: این مطالعه کارآزمایی بالینی سه سوکور در سال ۱۳۹۱ بر روی ۲۰۱ زن داوطلب سزارین در بیمارستان نیک نفس رفسنجان انجام شد. افراد به طور مساوی به سه گروه تقسیم شدند. جراحیها توسط دو جراح و به تعداد مساوی در هر گروه انجام شد. در بیماران گروه A، پس از انجام بی حسی نخاعی، دو عدد لنگاز آغشته به سرم نمکی با خط حاجب در طرفین رحم قرار داده شد و عمل جراحی در وضعیت خوابیده به پشت و در زاویه صفر نسبت به افق انجام شد. در گروه B، بیماران در حین عمل در وضعیت ۳۰ درجه ترندلنبرگ معکوس و بدون استفاده از لنگاز قرار گرفتند. در بیماران گروه C، عمل سزارین بدون قرار دادن لنگاز و در وضعیت خوابیده به پشت انجام شد. شدت درد بیماران ۲۴ ساعت پس از عمل در شانه راست، چپ یا هر دو شانه ارزیابی شد. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار آماری SPSS (نسخه ۱۸) و آزمون های آنالیز واریانس یک طرفه، کای دو، آزمون های تعقیبی PostHoc و آزمون تی تست دو نمونه ای انجام شد. میزان p کمتر از ۰۵/۰ معنی دار در نظر گرفته شد. یافته ها: اختلاف میانگین شدت درد بین سه محل درد معنی دار نبود (۷۲۸/۰=p). همچنین اختلاف معنی داری بین میانگین شدت درد در بین سه گروه (۱۱۱/۰=p) و بین جراحی های انجام شده توسط جراح A و B مشاهده نشد (۴۳۰/۰=p). نتیجه گیری: با توجه به عدم وجود اختلاف معنی دار در گروه شاهد و گروه استفاده از لنگاز و ترندلنبرگ معکوس، احتمالا عامل دیگری غیر از وجود خون و مایع آمنیوتیک، باعث تحریک دیافراگم و درد ارجاعی شانه میشود.

بی حسی نخاعی, درد شانه, سزارین