فرناز نصیری - دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه تبریز
میرمحمود میرنسب - دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه تبریز
خلیل سلطان القرایی - دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه تبریز

پژوهش حاضر با هدف مقایسه طراز تحول اخلاقی در دانش آموزان با رفتارهای قلدری، همسالان قربانی و عادی در مقطع ابتدایی شهر زنجان، با توجه به عامل جنسیت انجام شد. بنابراین، با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای چند مرحله ای ۱۵۰ نفر از میان دانش آموزان ابتدایی (۵۰ دانش آموز قلدر، ۵۰ قربانی، ۵۰ عادی ) انتخاب شدند. مقیاس پرسشنامه روابط با همگنان(PRQ) ریگبی و اسلی (۱۹۹۳)، مقیاس رشد اخلاقی "ما" (۱۹۸۱) و گزارش معلمان برای جمع آوری داده ها استفاده شد. برای تحلیل داده ها از تحلیل واریانس دو راهه(ANOVA) استفاده شد. تجزیه و تحلیل آماری نشان داد که: ۱) تفاوت معنی داری بین طراز تحول اخلاقی دانش آموزان قلدر و عادی وجود دارد. ۲) همچنین تفاوت معنی داری بین طراز تحول اخلاقی دانش آموزان قلدر و قربانی وجود دارد. ۳) اما تفاوت معنی داری بین طراز تحول اخلاقی دانش آموزان قربانی و عادی مشاهده نشد. ۴) همچنین تفاوت معنی داری بین طراز تحول اخلاقی پسران و دختران وجود ندارد. یافته های پژوهش حاضر را می توان در قلمرو نظری از لحاظ نقش عوامل فردی بخصوص طراز تحول اخلاقی در بروز رفتارهای قلدری حائز اهمیت دانست.

طراز تحول اخلاقی، دانش آموزان، جنسیت قلدری، قربانی، مقطع ابتدایی