عالیه قاسم زاده - دانشیار گروه زنان و مامایی، مرکز آموزشی- درمانی الزهرا (س)، دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی تبریز، تبریز، ایران.
محمد نوری - استادیار گروه علوم آزمایشگاهی، مرکز آموزشی- درمانی امام رضا (ع)، دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی تبریز، تبریز، ایران.
مهزاد صدقیانی - استادیار گروه زنان و مامایی، مرکز آموزشی- درمانی الزهرا (س)، دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی تبریز، تبریز، ایران.
سولماز یوسف زاده - دستیار گروه زنان و مامایی، دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی تبریز، تبریز، ایران.
روح اله فدایی فولادی - پزشک عمومی، دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی تبریز، تبریز، ایران.

مقدمه: کیفیت مایع منی، یکی از مهمترین عوامل تعیین کننده ناباروری مردان است. پنتوکسی فیلین دارویی است که عموما جهت درمان لنگیدن متناوب و سایر اختلالات عروقی به کار می رود. ظاهرا پنتوکسی فیلین قادر است کیفیت و کمیت اسپرم را نیز ارتقاء بخشد. مطالعه حاضر با هدف بررسی اثرات آزمایشگاهی پنتوکسی فیلین بر تحرک و میزان زنده ماندن اسپرم در نمونه های مایع منی مردان نابارور الیگوآستنواسپرمیک انجام شد. روش کار: در این مطالعه تجربی یک سو کور، ۲۵ نمونه اسپرم از ۲۵ مرد نابارور الیگوآستنواسپرمیک بررسی شد. پس از جداسازی اسپرم ها به روش شناورسازی، نمونه ها در محیط ISM۱™ به طور تصادفی در چهار گروه قرار گرفتند: گروه شاهد که به طور عادی بررسی شدند، در گروه ۱، پنتوکسی فیلین با دوز ۵۰ میکروگرم در میلی لیتر؛ در گروه ۲ پنتوکسی فیلین با دوز ۱۰۰ میکروگرم در میلی لیتر و در گروه ۳، پنتوکسی فیلین با دوز ۲۰۰ میکروگرم در میلی لیتر به محیط کشت اضافه شد. تحرک و میزان زنده ماندن اسپرم ۴۵ دقیقه و ۲۴، ۳۶ و ۴۸ ساعت بعد مقایسه شد. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار آماری SPSS (نسخه ۱۵) و آزمون اندازه گیری های مکرر انجام شد. میزان p کمتر از ۰۵/۰ معنی دار در نظر گرفته شد. یافته ها: متوسط درصد اسپرم های متحرک در فواصل زمانی ۴۵ دقیقه و ۲۴، ۳۶ و ۴۸ ساعت بعد در گروه شاهد مورد بررسی قرار گرفت که با گذشت زمان تا پایان مطالعه به طور معنی داری کاهش یافت (۰۰۱/۰>p) و چهار گروه از این نظر تفاوت آماری معنی داری نداشتند (۱۹/۰=p). متوسط درصد اسپرم های زنده در فواصل زمانی اشاره شده در گروه شاهد نیز مورد بررسی قرار گرفت و تا پایان مطالعه به طور معنی داری کاهش یافت (۰۰۱/۰>p) که این کاهش در گروه ۳ به طور معنی داری کمتر از گروه های دیگر بود (۰۱/۰=p). نتیجه گیری: پنتوکسی فیلین امکان زنده ماندن اسپرم در مردان نابارور الیگوآستنواسپرمیک را تنها در دوز ۲۰۰ میکروگرم در میلی لیتر بهبود می بخشد ولی تاثیری بر تحرک آن ندارد.

آستنوسپرمی, پنتوکسی فیلین, تحرک اسپرم