معصومه کردی - مربی گروه مامایی، دانشکده پرستاری و مامایی، دانشگاه علوم پزشکی مشهد، مشهد، ایران.
مروارید ایرانی - دانشجوی کارشناس ارشد مامایی، دانشکده پرستاری و مامایی، دانشگاه علوم پزشکی مشهد، مشهد، ایران.
حبیب الله اسماعیلی - دانشیار گروه آمار زیستی، دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی مشهد، مشهد، ایران.
فاطمه تارا - دانشیار گروه زنان و مامایی، مرکز تحقیقات سلامت زنان، دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی مشهد، مشهد، ایران.

مقدمه: در حال حاضر معاینه مهبلی، استاندارد طلایی برای ارزیابی پیشرفت لیبر در نظر گرفته می شود اما معاینه مهبلی برای زنان، دردناک، ناخوشایند و خجالت آور است. ظهور خط بفش در ناحیه باسن طی لیبر، یکی از روش های غیر تهاجمی برای ارزیابی پیشرفت اتساع دهانه رحم می باشد که می توان از این روش به عنوان یک جایگزین یا مکمل معاینات مهبلی استفاده کرد. مطالعه حاضر با هدف تعیین ارتباط طول خط بنفش و اتساع دهانه رحم در فاز فعال زایمان انجام شد. روش کار: این مطالعه همبستگی در سال ۱۳۹۱ بر روی ۳۵۰ زن مراجعه کننده به بیمارستان ام البنین (س) مشهد انجام شد. ابتدا در اتساع ۴-۳ سانتیمتر دهانه رحم، وجود یا عدم وجود خط بنفش در وضعیت خوابیده به پهلو توسط پژوهشگر مشاهده و طول آن ثبت می شد، سپس معاینه مهبلی جهت اندازه گیری میزان اتساع دهانه رحم در دو گروه دارای ظهور خط بنفش و بدون ظهور خط بنفش توسط کمک پژوهشگر انجام و نتایج آن ثبت می شد. این اندازه گیری ها تا کامل شدن اتساع دهانه رحم هر ۱ ساعت تکرار می شد. داده ها پس از گردآوری با استفاده از نرم افزار آماری SPSS (نسخه۱۴) و آزمون های آماری ضریب همبستگی پیرسون، کای اسکوئر و تی دانشجویی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. میزان p کمتر از ۰۵/۰ معنی دار در نظر گرفته شد. یافته ها: میانگین سن زنان ۵±۲۲/۲۵ سال بود. ۲۲۲ نفر (۲/۶۱%) از زنان نخست زا و ۱۲۸ نفر (۸/۳۸%) چندزا بودند. خط بنفش در طی لیبر در۳/۷۵ درصد موارد ظاهر شد و تفاوت آماری معنی داری در میزان بروز خط بنفش در زنان نخست زا و چندزا مشاهده نشد (۰۰۱/۰>p). بین طول خط بنفش و اتساع دهانه رحم (۰۰۱/۰>p، ۴۴/۰=r) ارتباط مستقیم و معناداری وجود داشت. نتیجه گیری: بین طول خط بنفش و اتساع دهانه رحم همبستگی مثبت وجود دارد. بنابراین با توجه به ظهور این خط در طی لیبر، می توان از آن به عنوان یک روش غیر تهاجمی ارزیابی پیشرفت لیبر استفاده کرد.

اتساع دهانه رحم, خط بنفش, فاز فعال زایمان