زهرا مرادی - کارشناس ارشد مامایی، مرکز بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی فسا، فسا، ایران.
مرضیه اکبرزاده - مربی گروه مامایی، دانشکده پرستاری و مامایی، دانشگاه علوم پزشکی شیراز، شیراز، ایران.
نجف زارع - دانشیار گروه آمار زیستی، دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی شیراز، شیراز، ایران.
محمد جواد هادیان فرد - استادیار گروه فیزیوتراپی، دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی شیراز، شیراز، ایران.
اعظم جوکار - مربی گروه مامایی، دانشکده پرستاری و مامایی، دانشگاه علوم پزشکی شیراز، شیراز، ایران.

مقدمه: بسیاری از زنان ترجیح می دهند از روش های تهاجمی و دارویی جهت کاهش درد زایمان استفاده نکنند. درد زایمان و روش های تسکین آن یکی از نگرانی های مادر و خانواده او می باشد که تاثیر زیادی بر چگونگی مراقبت های حین زایمان، رضایت مندی بیماران و سرانجام زایمان دارد. مطالعه حاضر با هدف مقایسه تاثیر طب فشاری دو مرحله ای در دو نقطه GB- ۲۱ و SP-۶ بر شدت درد فاز فعال زایمان در زنان نخست زای مراجعه کننده به بیمارستان های منتخب دانشگاه علوم پزشکی شیراز انجام شد. روش کار: این مطالعه کارآزمایی بالینی در سال ۱۳۸۹ بر روی ۱۵۰ زن باردار مراجعه کننده به اتاق درد زایشگاه حافظ و شوشتری شیراز انجام شد. در این مطالعه تاثیر طب فشاری در دو نقطه SP-۶ وGB-۲۱ در دو مرحله مداخله در دیلاتاسیون ۴-۳ و ۸-۷ سانتی متری بر شدت درد زایمان با یکدیگر و با گروه کنترل مقایسه شد. افراد در ۳ گروه طب فشاری در نقطه GB-۲۱، طب فشاری در نقطه SP-۶ و گروه کنترل قرار گرفتند. سنجش درد قبل، بلافاصله و ۳۰ و ۶۰ دقیقه بعد از مداخله با استفاده از نمودار عددی- بصری (VAS) در هر سه گروه انجام شد. در گروه کنترل تماس بدون اعمال فشار در نقاط طب فشاری و با همان شرایط گروه مداخله انجام شد. ابزار گردآوری داده ها شامل فرم اطلاعاتی و مقیاس درجه بندی عددی درد بود. اطلاعات پس از گردآوری با استفاده از نرم افزار آماری SPSS (نسخه ۱۶) و آزمون های آماری تی زوجی، تی مستقل، آنالیز واریانس یک طرفه و آنالیز واریانس اندازه های تکراری مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. میزان p کمتر از ۰۵/۰ معنی دار در نظر گرفته شد. یافته ها: بر اساس آزمون آنالیز واریانس اندازه های مکرر، بین شدت درد زایمان قبل از مداخله با بلافاصله، ۳۰ و ۶۰ دقیقه بعد از مداخله در ۳ گروه در دیلاتاسیون ۴-۳ و ۸-۷ سانتی متری سرویکس اختلاف آماری معنی داری مشاهده شد (۰۰۱/۰>p). بر اساس مقایسه چندگانه LSD (آزمون حداقل تفاوت معنی داری) تفاوت آماری معنی داری بین شدت درد زایمان در گروه های آزمایش دو مرحله ای با گروه کنترل دو به دو مشاهده شد (۰۰۱/۰>p). شدت درد در دو گروه مداخله تفاوت آماری معنی داری نداشت (۹۳/۰=p). نتیجه گیری: کاربرد طب فشاری آسان و غیر تهاجمی و در کاهش درد زایمان موثر است و به راحتی در اتاق های زایمان قابل استفاده می باشد. این شیوه در ارتقاء رضایتمندی و تجربه مثبت از زایمان و کاهش سزارین های انتخابی موثر است و با توجه به عدم تفاوت دو نقطه در کاهش شدت درد، استفاده از هر کدام از نقاط می تواند اثربخش باشد.

شدت درد, فاز فعال زایمان, طب فشاری