انسیه جنابی - کارشناس ارشد مامایی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تویسرکان، تویسرکان، ایران.
مینا حاجیلو مهاجران - کارشناس مامایی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تویسرکان، تویسرکان، ایران.
مژگان ترکنی - کارشناس مامایی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تویسرکان، تویسرکان، ایران.

مقدمه: درد زایمان یکی از سخت ترین دردها و علت اصلی نگرانی زنان باردار از زایمان است. استفاده از روش های کمکی و غیر تهاجمی کاهنده درد زایمان در کاهش موارد سزارین های انتخابی موثر است. این مطالعه با هدف بررسی تاثیر ماساژ به شیوه رفلکسولوژی در تسکین درد زایمان انجام شد. روش کار: این مطالعه کارآزمایی بالینی جهت تعیین اثر ماساژ پا در تسکین درد زایمان در زنان نخست زای مراجعه کننده به بیمارستان تامین اجتماعی همدان انجام شد. تعداد افراد در گروه مداخله و کنترل هر کدام ۳۵ نفر بود. در گروه مداخله ماساژ نقطه درد رحمی در پا (بین قوزک داخلی و پاشنه پا) به مدت ۳۰ دقیقه انجام شد و در گروه کنترل ماساژ به مدت ۳۰ دقیقه در جای دیگر انجام گرفت. پرسشنامه ها قبل و بعد از ماساژ در دو گروه تکمیل شدند. جهت تعیین درد از مقیاس تطابق دیداری درد استفاده شد. آنالیز آماری با استفاده از نرم افزار SPSS (نسخه ۱۶) انجام شد و به منظور مقایسه تاثیر ماساژ به شیوه رفلکسولوژی در تسکین درد زایمان در دو گروه از آزمون آماری ویلکاکسون و آزمون کای دو استفاده شد. یافته ها: ماساژ نقطه درد رحمی (مداخله) با کاهش شدت درد ارتباط معنی داری داشت (۰۰۱/۰=p) اما بین ماساژ نقطه درد رحمی و طول مدت زایمان ارتباط معنی داری وجود نداشت (۵۹/۰=p). نتیجه گیری: ماساژ نقطه درد رحمی در کاهش شدت درد زایمان موثر است اما تاثیری در کاهش مدت زایمان ندارد.

درد زایمان٬ درمان های مکمل, رفلکسولوژی