Mohammad محمد خندان - Instructor, Department of Occupational Health Engineering, School of Health AND Work Health Research Centre, Qom University of Medical Sciences, Qom, Iran
Alireza علیرضا کوهپایی - Assistant Professor, Department of Occupational Health Engineering, School of Health AND Work Health Research Centre, Qom University of Medical Sciences, Qom, Iran
Farzaneh فرزانه طالبی - BSc Student, Department of Occupational Health Engineering, Student Research Committee, Qom University of Medical Sciences, Qom, Iran
Zeinab زینب حسین زاده - BSc Student, Department of Occupational Health Engineering, Student Research Committee, Qom University of Medical Sciences, Qom, Iran

مقدمه: متاسفانه صنایع کوچک با وجود انجام مطالعات بسیار در رابطه با اختلالات اسکلتی- عضلانی شغلی و صنعتی ایران، کمتر مورد بررسی و ارزیابی قرار گرفتند. مطالعه حاضر با هدف ارزیابی ریسک فاکتورهای ارگونومیکی شاغلان صنایع دستی شهر اصفهان به وسیله یکی از جدیدترین روش ها، یعنی روش ارزیابی وظایف تکراری (Assessment of Repetitive Tasks یا ART) در سال ۱۳۹۳ اجرا گردید.روش ها: ۱۰۰ نفر از شاغلان صنایع دستی وارد این تحقیق توصیفی- تحلیلی و مقطعی به روش انتخاب در دسترس شدند. ابزارهای مورد استفاده شامل پرسش نامه های دموگرافیک (محقق ساخته)، نقشه بدن (Body map یا BM) و روش ART بود. داده ها با به کارگیری آزمون های آماری t، One way ANOVA و ضریب همبستگی Pearson در نرم افزار SPSS آنالیز گردید.یافته ها: کارگران در گستره سنی ۸۰-۱۸ سال قرار داشتند. سابقه کار افراد نیز به طور متوسط ۳۸/۱۴ ± ۵۷/۱۲ سال گزارش شد. داده های حاصل از BM نشان داد که ۷۴ نفر (۷۴ درصد) افراد، حداقل در ۱ عضو بدن خود احساس درد ناشی از کار داشتند. تعداد اندام های دارای درد با سن و سابقه کار دارای ارتباط معنی دار بود (۰۵/۰ P <). میانگین و انحراف استاندارد نمره نهایی ART دست راست و چپ به ترتیب ۳۰/۱۱ ± ۴۵/۳۱ و ۲۴/۷ ± ۳۲/۲۴ به دست آمد. همچنین، ۷۳ درصد از وظایف تکراری در سطح خطر بالا قرار گرفت.نتیجه گیری: صنایع دستی به خصوص با افزایش سن کارگران، دارای ریسک بالایی از نظر ایجاد اختلالات ترومای تجمعی در اندام های فوقانی بود. بنابراین، مداخله جهت ایجاد ایستگاه های کاری بهینه، طراحی مناسب ابزارها، توجه به ساعات کاری، رژیم استراحت و در نهایت ایجاد آگاهی لازم برای نحوه صحیح انجام کار توصیه می گردد.