مرسا زرودی - MSc student in Nutrition Science, Shahid Beheshti University of Medical Sciences, Tehran, Iran
پروین میرمیران - Associate Professor, Human Nutrition Department, National Nutrition and Food Technology Research Institute, Shahid Beheshti University of Medical Sciences, Tehran, Iran
اکبر فاضل تبار ملکشاه - MSc in Nutrition Science, Mazandaran University of Medical Sciences, Sari, Iran
محمد رضا میرزایی - MD, Province Health Center, Mazandaran University of Medical Sciences, Sari, Iran
قاسم اویس - MD, Province Health Center, Mazandaran University of Medical Sciences, Sari, Iran
نادر آهنگر - MD, Province Health Center, Mazandaran University of Medical Sciences, Sari, Iran
حسین آزاده - MD, Province Health Center, Mazandaran University of Medical Sciences, Sari, Iran
میر حسین سیدپور - M.Sc in parasitology, Province Health Center, Mazandaran University of Medical Sciences, Sari, Iran
مرتضی ایزدی - B.S in Laboratory Sciences, Province Health Center, Mazandaran University of Medical Sciences, Sari, Iran
عذرا اخی - Associate Professor, internal medicine Department, Mazandaran University of Medical Sciences, Sari, Iran
جمشید یزدانی - Associate Professor , Department of Biostatistics, member of Health Sciences Research Center, Mazandaran University of Medical Sciences, Sari, Iran (Corresponding Author) E-mail: jamshid_۱۳۸۰@yahoo.com

مقدمه: دیابت به عنوان عامل خطر بیماری های مزمنی مانند قلبی عروقی با مرگ و میر بالا، مطرح است. شیوع دیابت در کشورهای در حال توسعه از جمله ایران رو به افزایش است.در این مطالعه رابطه الگوهای غذایی غالب بادیابت نوع ۲ بررسی شد. روش ها: در این مطالعه مورد شاهدی ۳۳۲ فرد (۱۱۰ مورد با دیابت تازه تشخیص داده شده و ۲۲۲ شاهد) به روش نمونه گیری آسان انتخاب شدند. دریافت های غذایی افراد با استفاده از یک پرسشنامه بسامد خوراک نیمه کمی معتبر ارزیابی گردید. شاخص های تن سنجی و فشار خون طبق دستورالعمل های استاندارد، اندازه گیری و نمایه توده بدن و نسبت دور کمر به دور باسن محاسبه گردید. نمونه خون سیاهرگی، جهت اندازه گیری متغیرهای متابولیکی جمع آوری گردید. جهت شناسایی الگوهای غذایی از روش تحلیل عاملی استفاده شد. رابطه الگوهای غذایی غالب با دیابت با روش رگرسیون لجستیک بررسی شد. یافته ها: سه الگوی غذایی غالب در افراد مورد مطالعه شناسایی شد: الگوی غذایی سالم (غنی از سبزی ها، روغن های گیاهی، ماهی، میوه ها و مغزها)، الگوی غذایی مختلط (مصرف بالای نمک، گوشت امعا و احشا، میوه های خشک، مرغ، چای، لبنیات کم چرب و برخی سبزی) و الگوی غذایی سنتی (مصرف بالای سیر، دوغ، لبنیات پر چرب، میوه های خشک، گوشت قرمز، غلات و چربی حیوانی). پس از تعدیل اثر متغیرهای مخدوشگر، افرادی که در بالاترین چارک الگوی غذایی مختلط و سنتی قرار داشتند به ترتیب از ۱۱۷% (نسبت شانس ۱۷/۲ و فاصله اطمینان ۹۵%: ۰/۱ تا ۵۰/۴) و ۱۱۳% (نسبت شانس ۱۳/۲ و فاصله اطمینان ۹۵%: ۰۳/۱ تا ۴۱/۴) شانس بیشتری برای ابتلا به دیابت نسبت به افراد پایین ترین چارک برخوردار بودند، در حالی که چه در مدل خام و چه پس از تعدیل برای متغیرهای مخدوشگر ارتباط معنی داری بین تبعیت از الگوی غذایی سالم با دیابت مشاهده نشد. نتیجه گیری: الگوهای غذایی مختلط و سنتی شانس ابتلا به دیابت را در افراد مورد مطالعه افزایش داد واژه های کلیدی: الگوهای غذایی، دیابت نوع ۲، تحلیل عاملی

Food patterns, diabetes type ۲, factor analysis