فریبا جعفری - Associate Professor, Skin and Leishmania Research Center, Isfahan University of Medical Sciences, Isfahan, Iran
محسن مینائیان - Professor, Department of Pharmacology and Toxicology, School of Pharmacy and Pharmaceutical Sciences, Isfahan, Iran (Corresponding Author) Email: minaiyan@pharm.mui.ac.ir
منیژه حسینی بهارانچی - Pharm. D, Isfahan Pharmaceutical Sciences Research Center ,School of Pharmacy and Pharmaceutical Sciences, Isfahan, Iran
مطهره حیدری بنی - Ph.D. Student, Nutrition Security Research Center, Isfahan University of Medical Sciences, Isfahan, Iran

مقدمه :دیابت یک بیماری مزمن متابولیک است که علی رغم درمان های دارویی و اختصاصی هنوز یک مشکل اساسی پزشکی محسوب می شود. گیاهان متعددی تا کنون در درمان دیابت معرفی شده اند. یکی از این گیاهان گیاه کهور (Prosopis farcta) است که به عنوان پائین آورنده قند خون در طب سنتی مصرف می شود. هدف از این مطالعه بررسی اثر پائین آورنده قند خون ریشه این گیاه در موشهای صحرائی سالم و دیابتی می باشد. روش بررسی: ریشه گیاه از مناطق جنوبی ایران جمع آوری شد. به روش پرکولاسیون عصاره گیری انجام شد. موش های صحرایی سالم به دو گروه کنترل و دریافت کننده g/kg ۱۲ عصاره تقسیم شدند. موش های دیابتی شده با استرپتوزوتوسین به شش گروه تقسیم شدند. سه گروه عصاره با دوز های g/dl ۱۲، ۸ و ۴، یک گروه گلی بنکلامید با دوز mg/kg ۱۰، یک گروه انسولین NPH با دوز IU/kg۵ و یک گروه نرمال سالین ml/kg ۱(کنترل) دریافت کردند. خونگیری از دم حیوان در ساعات شروع مداخله، ۱، ۲، ۳، ۵، ۷، ۲۴ و روز هشتم صورت گرفت. قند خون توسط گلوکومتر اندازه گیری شد.   یافته ها: آزمایشات فیتوشیمیایی مقدماتی نشان داد عصاره ریشه حاوی تانن، فلاونوئید، ساپونین و آلکالوئید می باشد. عصاره ریشه گیاه با دوزهای g/dl ۱۲، ۸ و ۴ در حیوانات دیابتی و سالم روی کاهش قند خون موثر نبود. گلی بنکلامید و انسولین قند خون را در حیوانات دیابتی به طور معنی داری کاهش داد.  نتیجه گیری: به نظر نمی رسد که عصاره ریشه گیاه بر روی کاهش قند خون مفید باشد. تحقیقات بیشتری برای شناسایی آثار دیگر و ترکیبات شیمیایی گیاه لازم است.

Diabetes, Prosopis Farcta, Blood Glucose