اصغر نیک روش - MSc of Ergonomics, Ergonomic Group, School of Health, Shiraz University of Medical Sciences, Shiraz, Iran
زهرا زمانیان - Associate Professor, Department of Occupational Health Engineering, School of Health, Shiraz University of Medical Sciences, Shiraz, Iran (Corresponding author) Email: zamanianz@sums.ac.ir
مجتبی خدادادی - مربی، گروه روانشناسی، دانشگاه امام حسین(ع)، تهران، ایران
محمدرضا منظم - Associate Professor, Department of Occupational Health Engineering, School of Health, Tehran University of Medical Sciences, Tehran, Iran
جعفر حسن زاده - Associate Professor, Department of Epidemiology, School of Health, Shiraz University of Medical Sciences, Shiraz, Iran

مقدمه: نقص در توجه و تمرکز، یکی از علل بزرگ سوانح ترافیکی محسوب می شود و علت بین ۲۰ تا ۵۰٪ سوانح شامل شکل هایی از کم توجهی و حواس پرتی است. توجه و تمرکز به عنوان یک مولفه شناختی بسیار مهم در رانندگی ایمن محسوب می شود. همچنین مطالعات نشان داده اند که ارتعاش به عنوان یکی از مهم ترین عوامل فیزیکی در تمامی وسایل نقلیه وجود دارد. تاکنون مطالعه سازمان یافته ای تاثیر ارتعاش بر عملکرد شناختی خصوصا توجه و تمرکز را مورد بررسی قرار نداده است. این مطالعه با این هدف طراحی شده است که با استفاده از آزمون های عصب روان شناختی اثر ارتعاش بر توجه و تمرکز را بسنجد. روش ها: در این پژوهش ۲۵ دانشجوی مرد، در چهار مرحله شامل: شتاب کم (m/s۲۵۳/۰)، متوسط (m/s۲۸۱/۰)، زیاد (m/s۲۱۲/۱) و بدون مواجهه با ارتعاش (وضعیت کنترل) بر اساس استاندارد ۱-۲۶۳۱ISO و با فرکانس ثابت ۷-۳ هرتز، آزمون های توجه انتخابی و توجه توزیع شده را درحال نشستن بر روی دستگاه شبیه ساز ارتعاش انجام دادند. آنالیز نتایج با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه ۱۹ انجام گرفت. یافته ها: نتایج نشان داد که اثر ارتعاش بر زمان واکنش توجه انتخابی افراد مورد مطالعه معنی دار نیست. ارتعاش باعث کاهش معنی دار تعداد پاسخ های صحیح توجه انتخابی و کاهش معنی دار زمان واکنش توجه توزیع شده می گردد. همچنین موجب افزایش معنی دار تعداد پاسخ های صحیح توجه توزیع شده می شود (۰۵/۰P≤) نتیجه گیری: در این مطالعه معلوم شد که ارتعاش توانایی پایداری توجه افراد مورد مطالعه را مختل می کند. همچنین موجب افزایش سرعت و دقت سیستم پردازش اطلاعات افراد مورد مطالعه می شود. به نظر می رسد در بلند مدت ارتعاش می تواند موجب خواب آلودگی فرد و عدم حفظ توجه در طول زمان رانندگی شود. واژه های کلیدی: سانحه، ارتعاش تمام بدن، آزمون های عصب روان شناختی، توجه و تمرکز