Babak بابک کاکاوندی - MSc Student ,Department of Environmental Health, School of Health, Tehran University of Medical Sciences, Tehran, Iran
Ahmad احمد جنیدی جعفری - Associate Professor, Department of Occupational and Environmental Health, School of Health, Tarbiat Modares Universitys, Tehran, Iran
Asghar اصغر قاسمی - BSc Department of Environmental Health, School of Health, Tehran University of Medical Sciences, Tehran, Iran
Abdolmajid عبدالمجید قلیزاده - MSc Student ,Department of Environmental Health, School of Health, Tehran University of Medical Sciences, Tehran, Iran

مقدمه: امروزه فاضلاب به عنوان یکی از مهم ترین منابع آلودگی زیست محیطی محسوب می شود و یکی از اهداف تصفیه فاضلاب، سالم نگهداشتن محیط زیست است. تخلیه پساب های غیر استاندارد و استفاده از آن ها در کشاورزی و یا تخلیه به آب های سطحی، مخاطرات بهداشتی و زیست محیطی زیادی را به دنبال خواهد داشت. از این رو، مطالعه حاضر با هدف بررسی مقایسه ای کیفیت پساب خروجی سه تصفیه خانه تهران (صاحبقرانیه، اکباتان و جنوب) انجام شد. روش ها: این مطالعه در تابستان سال ۱۳۸۹ به روش بررسی مقطعی بر روی تصفیه خانه های پیش گفت انجام گرفت. از هر تصفیه خانه سه بار نمونه برداری انجام شد. پارامترهای اندازه گیری شده روی پساب عبارت از pH، DO (Dissolved Oxygen)، ۵BOD (Biochemical oxygen demand)، COD (Chemical oxygen demand)، کلراید، سولفات، فسفات، نیترات، نیتریت، TSS (Total suspended solids) و کلیفرم مدفوعی بودند که بر اساس روش های معرفی شده در استاندارد متد مورد آنالیز قرار گرفتند. برای تجزیه داده ها و رسم منحنی های استاندارد به ترتیب از نرم افزارهای ۱۲SPSS و Excel استفاده شد. یافته ها: مقایسه نتایج مطالعه فعلی با استانداردهای فاضلاب خروجی جهت تخلیه به آب های سطحی نشان داد که میانگین غلظت نیتریت در تصفیه خانه های صاحبقرانیه، اکباتان و جنوب به ترتیب با انحراف معیارهای ۰۲/۱۰، ۹۰/۵ و ۱۴/۰ برابر با ۵۳/۱۷، ۳۳/۵۰ و mg/l ۵۰/۳۵ و بالاتر از مقدار استاندارد بود. تعداد کلیفرم مدفوعی نیز در پساب هر سه تصفیه خانه بیش از استاندارد (ml ۱۰۰MPN/ ۲۴۰۰) بود. میانگین غلظت پارامتر ۵BOD در پساب تصفیه خانه جنوب با انحراف معیار ۵۸/۴ برابر با mg/l ۰۰/۶۵ بود که با ۵BOD استاندارد اختلاف معنی داری نداشت (۰۵/۰ < P) و میانگین غلظت COD نیز با انحراف معیار ۰۰/۵ برابر با mg/l ۰۰/۱۲۱ بود که با غلظت COD استاندارد، اختلاف معنی داری داشت (۰۵/۰ < P) و هر دوی این مقادیر فراتر از حد استاندارد بودند. نتیجه گیری: کیفیت پساب تصفیه خانه های صاحبقرانیه و اکباتان در مقایسه با پساب تصفیه خانه جنوب از وضع بهتری برخوردار بود، اما از آن جایی که مقادیر برخی از پارامترها نظیر نیتریت و کلیفرم مدفوعی در این تصفیه خانه ها بالاتر از حد استاندارد بود، استفاده از پساب این سه تصفیه خانه جهت تخلیه به آب های سطحی و یا مصارف کشاورزی به دلیل عدم مطابقت با استانداردهای خروجی فاضلاب توصیه نمی شود. واژه های کلیدی: فاضلاب شهری، کیفیت پساب، استاندارد تخلیه، تصفیه خانه فاضلاب تهران