Saeid سعید صالحی - MSc, Department of Environmental Health, School of Health, Arak University of Medical Sciences, Arak, Iran
Emad عماد دهقانی فرد - PhD Student, Department of Environmental Health Engineering, School of Health, Tehran University of Medical Sciences, Tehran, Iran
Reza رضا قنبری - PhD Student, Environment Research Center, Isfahan University of Medical Sciences, Isfahan, Iran and Faculty Member, Department of Environmental Health Engineering, School of Health, Qazvin University of Medical Sciences, Qazvin, Iran
Ahmad احمد عامری - PhD, Department of Environmental Health Engineering, School of Health, Tehran University of Medical Sciences, Tehran, Iran
Ahmad احمد جنیدی جعفری - Associate Professor, Department of Environmental Health Engineering, School of Health, Tehran University of Medical Sciences, Tehran, Iran
Mehdi مهدی فرزادکیا - Associate Professor, Department of Environmental Health Engineering, School of Health, Tehran University of Medical Sciences, Tehran, Iran
Ramin رامین نبی زاده - Associate Professor, Department of Environmental Health Engineering, School of Health, Tehran University of Medical Sciences, Tehran, Iran
Mohammad Mehdi محمدمهدی بانشی - PhD Student, Faculty Member, Department of Environmental Health, School of Health, Yasouj University of Medical Sciences, Yasouj, Iran

مقدمه: کیفیت کمپوست تولیدی، یکی از پارامترهای مهم و تاثیرگذار در کیفیت و فروش کمپوست بوده، مواد خارجی موجود در کمپوست اهمیت ویژه ای دارند. در این مطالعه، کیفیت مواد خارجی موجود در کمپوست تولیدی کارخانه های خمین و تهران مطالعه شد. روش ها: این مطالعه به مدت ۹ ماه بر روی کمپوست تولیدی در کارخانه های کمپوست خمین و تهران، با نمونه برداری مرکب تعداد ۱۰ نمونه از کمپوست تولیدی برداشته شد و مواد خارجی آن از قبیل شیشه، پلاستیک، فلز، مواد خارجی و سنگریزه مورد آنالیز قرار گرفت و از آزمون t برای مقایسه میانگین داده ها استفاده شد. یافته ها: میانگین درصد شیشه، پلاستیک، فلز، مواد خارجی و سنگریزه در کمپوست تولیدی تهران ۶۲/۰، ۲۲/۰، ۰، ۸۴/۰ و ۲۴/۲ درصد به دست آمد. در کمپوست خمین به ترتیب ۱۷/۱، ۱۷/۰، ۰۲/۰، ۳۶/۱ و ۶۱/۳ بود، که در محدوده استانداردهای مورد نظر می باشد. همچنین با توجه به آزمون آماری اختلاف معنی داری بین میانگین پلاستیک نمونه های کمپوست خمین و تهران مشاهده نشد، ولی میانگین سایر اجزاء اختلاف معنی دار با هم داشت (۰۰۰۱/۰ < P). نتیجه گیری: به طور کلی، کمپوست تولیدی کارخانه های تهران و خمین، مشکل خاصی از لحاظ مواد خارجی نداشت و در محدوده اکثر استانداردها قرار داشت. با این حال، چون مقدار مواد خارجی کمپوست حتی در مقادیر کم نیز موجب عدم ترغیب کشاورزان به خرید کمپوست می شود، با کاهش مواد خارجی توسط برنامه های تفکیک از مبدا و ممانعت پسماند مخلوط به کارخانه کمپوست، باعث بهبود کیفیت و ورود آن به بازار مصرف خواهد بود. واژه های کلیدی: پسماند، کمپوست، مواد خارجی، کارخانه کپوست تهران، کارخانه کپوست خمین.