داود نیک نژاد - Agricultural and Natural Resources Research Center of East Azarbaijan.
ابوالفضل ناصری - Agricultural and Natural Resources Research Center of East Azarbaijan.

گرم شدن زمین و تغییر اقلیم در سال های اخیر منجر به تغییر در الگوی بارش شده است. اکثر بارش ها به جای برف به صورت بارندگی اتفاق می افتد که بدون استفاده مناسب و معمولا به صورت رواناب یا سیلاب از دسترس خارج می شود. بنابراین استفاده بهینه از آب باران به خصوص در مناطق خشک و نیمه خشک از اهمیت خاصی برخوردار است. برای این منظور با ایجاد سطوح آبگیر دارای تولید رواناب بالا و ذخیره سازی آن می توان نیاز آبی گیاهان و درختان جنگلی را در فصول کم آب تامین نمود. در این خصوص سه تیمار انتخاب و برای هر کدام از تیمارها سه تکرار در نظر گرفته شد. این تیمارها شامل سطح طبیعی، سطح طبیعی با پوشش شنی و سطح پلاستیک با پوشش شنی بودند. هر کدام از کرت های آزمایش به شکل مربع و دارای مساحت چهار مترمربع بودند که در اراضی شیبدار با شیب متوسط ۱۸ – ۵/۱۱ درصد احداث گردیدند. نتایج حاصل از ۱۶ مورد بارندگی نشان داد که رواناب حاصل از سطح طبیعی با پوشش شنی، سطح طبیعی دست نخورده و سطح پلاستیک با پوشش شنی بترتیب ۷ ، ۱۲ و ۴۸ درصد بارندگی می باشد. برای تیمارهای مذکور آستانه شروع رواناب بترتیب ۴/۴، ۵/۳ و ۷/۲ میلی متر بود. نتایج حاصل از تجزیه واریانس بین تیمارها نشان داد که رواناب حاصل از بارش در تیمارهای مختلف در سطح احتمال کمتر از یک درصد تفاوت معنی داری با هم دارند که با توجه به مقایسه میانگین ها، تیمار سطح پلاستیک با پوشش شنی با تولید ۴۸ درصد رواناب و ۷/۲ میلیمتر آستانه شروع رواناب به عنوان یک گزینه مناسب در استحصال آب باران در این مطالعه معرفی می گردد.

Plastic cover, Precipitation, Rainwater harvesting, Gravel, Runoff, استحصال آب باران, بارندگی, پلاستیک, شن بادامی, رواناب