فیروز بختیاری نژاد - استاد دانشکده مهندسی مکانیک و عضو قطب علمی سامانه ها و سازه های هوشمند دانشگاه صنعتی امیرکبیر
ناهید شیخان - عضو هیات علمی مرکز تحقیقات مهندسی صنایع و بهره وری دانشگاه صنعتی امیرکبیر

ایجاد ارتباط میان بخش های دانشگاهی و صنعتی از مهم ترین موضوعات سیاست گذاری نوآوری در چارچوب نظام ملی نوآوری در کشورهای مختلف توسعه یافته و در حال توسعه است و نقش دانشگاه ها در مدیریت و برنامه ریزی کشورها در حال تغییر است. هدف اصلی دانشگاه های نسل اول بر آموزش مستقیم بنا شده است، دانشگاه های نسل دوم (در حال حاضر) برمبنای آموزش مبتنی بر پژوهش و آموزش برای انجام پژوهش تغییر یافته اند. در نسل سوم دانشگاه ها، هم زمان با آموزش نیروی انسانی برای تولید علم و توسعه فناوری در حل مسائل و مشکلات رایج، تولید کار و ثروت آفرینی نیز در اهداف و برنامه هایشان قرار خواهد گرفت. در نسل چهارم دانشگاه ها اضافه بر وظایف نسل سوم باید به سمت تربیت خلاق و نوآور و خلاقیت و نوآوری حرکت کنند. برنامه های آموزش مهندسی در اوایل قرن بیستم میلادی بیشتر تجربه ها و مهارت های عملی را به دانشجویان عرضه می کردند، ولی با پیشرفت های علمی و گسترش دانش فنی و ابداع روش های تحلیلی و محاسباتی و با به کارگیری ابزار های دقیق و سریع محاسباتی، آموزش مهندسی به سمت علوم مهندسی گرایش پیدا کرد. از دهه ۱۹۹۰ تغییراتی در آموزش مهندسی در دنیا در مسیر بهینه سازی فرایند ها و کاهش هزینه های تولید رخ داده است. با پیشرفت علم و فناوری و جهانی شدن آموزش مهندسی، ضرورت بازنگری مستمر در اهداف، ساختارها و روش های نوین نظام آموزش مهندسی متناسب با نیازهای کشور در همراهی با تحولات جهانی بیش از پیش احساس می شود. این مقاله در ابتدا به بررسی تعاریف، وضعیت و جایگاه جهانی ایران در فناوری پرداخته و سپس دروس مورد نیاز برای تربیت نیروی انسانی در توسعه فناوری در کشور بررسی و با مطالعه و بازبینی برنامه های درسی دوره های کارشناسی و کارشناسی ارشد در پنج رشته مهندسی منتخب و موثرتر به عنوان مطالعه موردی و نمونه، شامل مهندسی مکانیک، مهندسی برق، مهندسی صنایع، مهندسی شیمی و مهندسی پلیمر، برای توانمندسازی دانشجویان مهندسی کمبود های موجود بررسی می شود. در مرحله بعد، رشته های کارشناسی و کارشناسی ارشد و بین رشته ای با ارتباط بیشتر با فناوری مطالعه می شوند. سپس راه های تقویت ارتباط موثرتر صنعت با دانشگاه برای آموزش مفیدتر و موثرتر فناوری در رشته های مهندسی بررسی و در پایان نیز به افزایش توانایی اعضای هیات علمی در توسعه فناوری پرداخته می شود.

آموزش مهندسی, فناوری, نوآوری, دروس کارشناسی, دروس کارشناسی ارشد, دوره های کارورزی