سیدمحمد رضی مصطفوی نیا - استادیار دانشگاه قم

قابوس نامه از مشهورترین متون فارسی سده پنجم به شمار می آید این کتاب که حاوی نکته های اخلاقی و اجتماعی است دست مایه بسیاری از شاعرانی چون سنایی، عطار، نظامی، جامی، دهلوی و ... گردید. با توجه به انیکه مؤلف کتاب با هدف پند و اندرز گویی آن را نگاشته، به مقوله ضرب المثل توجه خاصی داشته به گونه ای که در جای جای کتاب از آن بهره گرفته است. شاید بتوان گفت یکی از جذابیت های قابوس نامه، بکارگیری مناسب و بجای ضرب المثلها از سوی مؤلف بوده است. نگارنده مقاله بر این باور است که بره بری از امثال سبب ژرف بخشیدن به معانی آن شده و در بستر قرون آن را مطمح نظر شاعران و نویسندگان قرار داده است. با عنایت به مطالب مذکور، نگارنده با رویکرد تطبیقی، ضرب المثل های موجود در قابوس نامه را در ادب عربی بررسی نموده و در این راستا با روش توصیفی تحلیلی به برابریابی دقیق پرداخته و معادل های آنرا ذکر کرده و در نهایت به اثبات می رسد که از زاویه سبک شناسی، ضرب المثل در متون قدیم، یکی از ارکان ادبیات بوده است.

قابوس نامه، ضرب المثل، فارسی، عربی، تطبیق