یکی از متن های ماندگار زبان و ادب پارسی، قابوسنامه عنصرالمعالی کیکاووس بن اسکندر بن قابوس است. این متن از دیدگاه های گوناگون در خور اعتنا و شایسته پژوهش است. هر چند در نگاه نخست متن شیرین و قلم زوان نویسنده بیش از هر چیز توجه برانگیز است اما ویژگی های گوناگون فکری، زبانی، ادبی، و روان شناسی در آن به چشم می خورد. در این مقاله با سیری در باب های گوناگون کتاب، برخی از ویژگی های اندیشه ای، زبانی و ادبی کتاب و نیز نکاتی از مشابهت آن با کلام برخی از ادیبان دیگر از جمله سعدی ذکر شده است. نیز به اختصار برخی از نمونه های دانایی نویسنده در شناخت روح و روان آدمی بیان گردیده است.

قابوسنامه عنصرالمعالی، ویژگی های زبانی، ویژگی های ادبی، اندیشه های کلامی