حسن ابوالقاسمی
حسین تیموری
فهیمه ابوالقاسمی

علیرغم تلاش های زیاد برای بالا بردن ضریب سلامتی خون هنوز عوارض متعددی از قبیل انتقال ویروس ها، عوارض آلرژیک، آلوایمونیزاسیون، عوارض همولیتیک و سرکوب سیستم ایمنی وجود دارد. امروزه دستیابی به خون سالم یکی از اهداف مهم مراکز انتقال خود در جهان است. یکی از راه های دستیابی به خون سالم استفاده از خون خود بیمار یا خون اتولوگ می باشد که علیرغم ترویج و گسترش مصرف در کشورهای پیشرفته دنیا هنوز در کشور ما مصرف چندانی پیدا نکرده است.   در این تحقیق بیمارانی که کاندید عمل جراحی الکتیو بودند با درخواست کتبی از پزشک معالج به مرکز انتقال خون تهران مراجعه نمودند. از بیماران در صورت داشتن هماتوکریت بیش از ۳۰، بر حسب میزان نیاز برای جراحی مورد نظر خون گیری به عمل آمد و حجم خون گیری بر حسب وزن بیمار cc ۴۵۰-۳۵۰ (۱۰% حجم خون تام بیمار) بود. خون گیری ۷۲ ساعت قبل از عمل جراحی متوقف می شد. خون های جمع آوری شده بعد از انجام تست های ویرال و در صورت منفی بودن نتایج آنها به طور جداگانه در دمای ۶ - ۲ درجه سانتیگراد نگهداری می شد و قبل از عمل جراحی به بیمارستان ارسال می گردید.   در این تحقیق ۴۶ بیمار مورد مطالعه قرار گرفتند که ۳۶ نفر آنها زن (۳/۷۸%) بودند. بیماران دارای محدوده سنی ۷۲ - ۱۳ سال و وزن ۱۰۵ – ۴۰ کیلوگرم بودند. ۱۹ نفر (۳/۴۱ درصد) یک واحد، ۲۴ نفر (۲/۵۲ درصد) ۲ واحد، ۲ نفر (۳/۴ درصد) ۳ واحد و یک نفر (۲/۲ درصد) ۴ واحد خون اهدا کردند.   در این تحقیق جراحی پلاستیک شایع ترین عمل جراحی بود (۳/۴۱%) و پس از آن جراحی ENT ، عمومی، زنان و فک و صورت بود. در تمام موارد خون اتولوگ ۱۰۰% نیاز به خون را برآورده کرد و نیاز به خون آلوژن وجود نداشت. در حالی که در اعمال جراحی ارتوپدی، ۳/۵۶ درصد از نیاز به خون توسط خون اتولوگ رفع شد. در ضمن عوارض تزریق خون در هیچ موردی گزارش نشد.   بر اساس یافته های این تحقیق، خون اتولوگ به عنوان سالم ترین خون نیاز به خون آلوژن را ۷۰% کاهش داد، لذا درصورت برنامه ریزی صحیح و معرفی زودتر بیماران کاندید عمل جراحی الکتیو جهت خون گیری، این روش می تواند به موفقیت بیشتری بیانجامد.

خون اتولوگ, آلوژنیک, اهدای خون, عمل جراحی