میترا حسینی - Department of Special Care Nursing, Taleghani Medical Education Center, Golestan University of Medical Sciences, Gorgan, Iran
مهین نوملی - Department of Epidemiology and Biostatistics, Faculty of Health, Tehran University of Medical Sciences, Tehran, Iran
حمیرا خدام - Nursing Research Center, Golestan University of Medical Sciences, Gorgan, Iran

زمینه و هدف: استفاده از راهنماهای بالینی نقش چشمگیری در ارتقاء کیفیت مراقبت از بیماران دارد. با توجه به فقدان راهنمای بالینی مراقبت از کاتترهای ورید مرکزی در کشور، این مطالعه با هدف تدوین راهنمای بالینی بومی مراقبت از کاتترهای ورید مرکزی جهت استفاده در محیط بالینی ایران انجام شد. روش ها: بومی سازی راهنمای بالینی مراقبت از کاتترهای ورید مرکزی بر اساس رویکرد معرفی شده توسط شبکه بین المللی ADAPTE و طی سه مرحله آماده سازی، بومی سازی و نهایی سازی صورت گرفت. بدین ترتیب که در مرحله آماده سازی، پس از تشکیل کمیته سازماندهی متشکل از تیم تحقیق، جستجوی اولیه منابع به منظور بررسی تعداد و تنوع راهنماهای بالینی مرتبط با هدف مطالعه انجام و قابلیت اجرایی، دسترسی به منابع و مهارت های مورد نیاز برای بومی سازی تایید و پروپوزال طرح برای تایید و اخذ مجوز به معاونت تحقیقات دانشگاه ارسال شد. مرحله بومی سازی با جستجوی جامع منابع برای بازیابی حداکثری راهنماها آغاز شد. جستجوی منابع به بازیابی ۴۱۰ راهنمای بالینی منجر شد که پس از غربالگری عنوان و چکیده بر اساس هدف مطالعه و معیارهای ورود، به ۱۴ مورد کاهش یافت. سپس متن کامل ۱۴ راهنمای منتخب از نظر کیفیت متدولوژیک بررسی و نتیجه آن در جلسه پانل تخصصی متشکل از اعضاء هیات علمی ارائه شد. ارزشیابی کیفیت متدولوژیک راهنماها با ابزار استاندارد AGREEII انجام و نمره بیش از ۷۰ درصد به عنوان کیفیت قابل قبول در نظر گرفته شد. بدین ترتیب یکی از راهنماها انتخاب و فرآیند بومی سازی آغاز شد. در نهایت نسخه پیش نویس توصیه های راهنمای منتخب به ترتیب در جلسات پانل متخصصین و پانل کاربران بررسی و ضمن انجام اصلاحات پیشنهادی، میزان موافقت ایشان با هر یک از توصیه ها بر اساس لیکرت ۱ تا ۹ ،کاملا مخالف تا کاملا موافق، بررسی و اجماع بیش از ۸۰ درصد برای اختصاص نمرات ۷ تا ۹ به هر توصیه به معنای حفظ توصیه در نظر گرفته شد. در نهایت در مرحله نهایی سازی، نسخه بومی راهنمای بالینی منتخب برای استفاده در ایران تدوین شد. یافته ها: به دنبال بررسی متن کامل ۱۴ راهنمای بالینی از مجموع ۴۱۰ رکورد بازیابی شده، راهنمای"مراقبت پس از جاگذاری کاتترهای ورید مرکزی طراحی شده توسط آژانس نوآوری بالینی استرالیا" با نمره کلی ارزشیابی کیفیت ۴/۹۰ درصد وارد فرآیند بومی سازی شد. نهایتا با توجه به اجماع بیش از ۸۰ درصد از اعضاء پانل متخصصین و کاربران به اختصاص امتیازات ۷ تا ۹ به توصیه ها، تمامی۵۰ توصیه این راهنما در حوزه های بررسی و مداخلات با اصلاحات ویرایشی برای وضوح بیشتر و درک سهل تر کاربران برای استفاده در محیط های بالینی کشور حفظ شد. نتیجه گیری: با توجه به کیفیت بالای نسخه بومی شده راهنمای بالینی مراقبت پس از جاگذاری کاتترهای مرکزی با ۵۰ توصیه در حوزه های بررسی و مداخلات به منظور مراقبت از بیماران بالغ دارای کاتتر ورید مرکزی بستری در محیط های بالینی کشور قابل استفاده است.

Contextualization, Central Venous Catheter, Clinical Guideline, Care, بومی سازی, کاتتر ورید مرکزی, راهنمای بالینی, مراقبت