نوشین گشمردی - Department of Basic Sciences, Bint-ul-Hadi Sadr Campus, Farhangian University, Tehran, Iran

زمینه و هدف: کووید-۱۹ سومین بیماری همه گیر با تظاهرات تنفسی بعد از سارس و مرس است. یکی از مشکلات بیماران مبتلا به این عفونت، رنج بردن از هیپوکسی و هیپوکسمی است که به طور جدی تهدیدکننده زندگی بیماران است؛ با توجه به اینکه در حال حاضر در خصوص علل و پیامدهای هیپوکسی/ هیپوکسمی اجماع کافی وجود ندارد، لذا این مطالعه با هدف مروری بر عوامل و پیامدهای هیپوکسی و هیپوکسمی ناشی از کووید-۱۹ انجام شده است. روش ها: این مطالعه مروری روایتی، به روش کتابخانه ای و جستجوی مقالات مرتبط در پایگاههای اطلاعاتی؛ Science direct، Scopus، EMBASE ،Web of Science ،PubMed، SID، WHO، CDC، Springer، Elsevier و همچنین موتور جستجوگرGoogle Scholar به دو زبان انگلیسی و فارسی در محدوده ی زمانی ۲۰۱۹ تا ۲۰۲۲ میلادی انجام شد. بر اساس معیارهای ورود و خروج، ابتدا مقالات تکراری از طریق بررسی عنوان، سپس مقالات غیر مرتبط از طریق بررسی چکیده حذف شد و در نهایت نیز تجزیه و تحلیل داده ها به صورت مرور جامع مقالات و حذف مواردی که ارتباطی با اهداف مطالعه حاضر نداشتند، انجام شد. یافته ها: از ۱۲۷۵ مقاله حاصل از جستجوی اولیه، ۴۲ مقاله دارای معیارهای ورود بودند و بنابراین در تجزیه و تحلیل نهایی گنجانده شدند. یافته ها نشان داد که آسیب های ریوی، فعال سازی سیستم ایمنی و القا واکنش های التهابی، آسیب سیستم اعصاب مرکزی و بیماری های زمینه ای از عوامل ایجاد هیپوکسی و هیپوکسمی هستند. آسیب های مغزی و عصبی، اختلالات گوارشی، آسیب های قلبی و آسیب کبدی می تواند ناشی از هیپوکسی و هیپوکسمی و هذیان، انسفالوپاتی، انسفالیت، تشنج و آسیب کلیوی ناشی از هیپوکسی باشد. نتیجه گیری: اگرچه عفونت دستگاه تنفسی در بین مبتلایان به کووید-۱۹ شایع تر است، تعدادی از بیماران از هیپوکسی و یا هیپوکسمی و عوارض ثانویه مرتبط با آن رنج می برند. جهت ایجاد هومئوستازی اکسیژن، تشخیص زود هنگام و مداخلات درمانی امری ضروری است که هنگام اکسیژن درمانی، باید آسیب های ثانویه این مداخله درمانی مد نظر قرار گیرد. بررسی میزان شاخص های التهابی و ایمنی در مبتلایان، ممکن است به شناسایی زود هنگام بروز این دو کمک کند.

Organs, Clinical Manifestations, SARS-COV-۲ (COVID-۱۹), Hypoxai, Hypoxemic, ارگان های بدن, تظاهرات بالینی, سارس کووید ۲ (کووید-۱۹), هیپوکسی, هیپوکسمی