سمانه پورمحمدی - کارشناس ارشد پژوهشی مرکز ملی تحقیقات و مطالعات باروری ابرها
محمدحسن رحیمیان - کارشناس آبیاری و زهکشی مرکز ملی تحقیقات شوری

کشور ایران با قرارگرفتن در کمربند خشکی جهان از جمله کشورهایی است که منابع آب، کشاورزی و منابع طبیعی آن به تدریج رو به زوال می باشد که این مسئله به دلایل مختلف از جمله تغییر اقلیم طبیعی و برخی از عوارض ناشی از پیشرفت تکنولوژی می باشد. پدیده خشکسالی از جمله مشکلات روز کشور می باشد که منابع آب و کشاورزی ما را با خطر مواجه کرده است. بی شک پدیده خشکسالی در سایه تغییرات اقلیمی در آینده روند متفاوتی خواهد داشت ایستگاههای یزد, اصفهان, شیراز و کرمان واقع در کویر مرکزی ایران از جمله شهرهای آسیب پذیر از خشکسالی های اخیر کشور بوده است. در تحقیق حاضر تاثیر پدیده تغییر اقلیم بر خشکسالیها در 4 ایستگاه مذکورمورد مطالعه قرارگرفته است، تا بتوان در موردمیزان نزولات جوی در دهه های آینده و تغییرات منابع آب سطحی و زیر زمینی اطلاع حاصل نمود و در مدیریت هر چه بهتر آنها بکار گرفت. به این منظور از شاخص خشکسالی SPI استفاده شد تا سالهای خشک و تر در دوره پایه 1961 تا تعیین شود. سپس به کمک خروجی مدل های چرخش عمومی جو (General Circulation Model, GCM) به شبیهسازی تاثیر تغییر اقلیم بر خشکسالی در سه دهه آینده پرداخته شد. بدلیل عملکرد بهتر مدل HadCM3 نسبت به مدل های GCM دیگر در ایران, در این تحقیق از این مدل استفاده شده است. همچنین از بین سناریوهای انتشار گازهای گلخانه ای از دو سناریوی A2 و B2 استفاده شد تا عدم قطعیت مربوط به انتشار این گازها در دورههای آتی در مورد شبیه سازیها لحاظ شود. محاسبه وضعیت خشکسالی منطقه در دوره 2039-2010 میلادی تحت دو سناریوی A2 و B2 و مقایسه آن با وضعیت خشکسالی منطقه در دوره مشاهداتی نشان از ایجاد تغییرات در نوسانات سالهای خشک و تر منطقه دارد.

خشکسالی,مدل های گردش عمومی جو, ایران مرکزی, تغییر اقلیم