ابراهیم اسعدی اسکویی - کارشناس ارشد هواشناسی کشاورزی،مسئول واحد ژئوماتیک اداره کل هواشناسی
نیما فرید مجتهدی - کارشناس مطالعات کاربردی اداره کل هواشناسی استان گیلان و عضو باشگاه پژ

شناخت صحیح از پهنه بندی بارش در استان گیلان و هسته های پربارش به همراه تغییرات نیمرخ بارش-ارتفاع در دامنه های شمالی و شرقی رشت هکوه های البرز و تالش از اهداف اصلی این مطالعه بوده است. در این مطالعه برای اولین بار داده های 184 ایستگاه همدیدی، آ ب وهواشناسی، باران سنجی از استان های گیلان واستا نهای مجاور مورد استفاده قرار گرفت. نتایج، دو سلول پربارش را یکی در نوار ساحلی و دیگری در کوهپایه های جنوبی جلگه مرکزی گیلان (دلتای سفیدرود) نشان می دهد، که با توجه به وجود عواملی چون دریای کاسپین و رشته کوه های البرز و تالش منطبق بر عوامل تاثیر جبهه نسیم دریا و بارش کوهستانی است. در این مطالعه از سمت ساحل به کوهستان پنج باند بارشی شناسائی شد،که در غرب و شرق استان تفاوت های با جلگه مرکزی دارد. الف.باند پربارش ساحلی گیلان،که خود شامل سه هسته پربارش، هسته ساحلی شرق، هسته ساحلی مرکزی و هسته ساحلی غرب می شود ب. باند کم بارش جلگه مرکزی گیلان پ. باند پربارش کوهپای ه و پی شکوه های جنوبی جلگه مرکزی ت. باند ک مبارش ارتفاعات و ث. باند کم بارش دره های جنوبی گیلان از دیگر باندهای بارش استان است. این باندها در جلگه های غربی و شرقی گیلان نمود پیدا نمی کنند،که علت آن را می توان کم وسعت بودن جلگه های غربی و شرقی و نبود فضای کافی برای عملکرد سازوکارهای چون سازوکار جبهه نسیم دریا دانست. نیمرخ طولی بارش در طول رشته کوه های تالش و البرز از غرب به شرق استان نشان دهنده نه منطقه پربارش و کم بارش است، از این میان چهار منطقه پربارش به سمت کوهستان و پنج منطقه کم بارش به سمت جلگه است، که منطبق بر روند کشیدگی سینوسی ارتفاعات گیلان می باشد. در مناطقی که سیستم کوهستان روند و شکلی مقعر دارند، شاهد گسترش مناطق پربارش به سمت کوهستان و شکل محدب منطبق بر تقویت مناطق کم بارش به سمت جلگه است. این روند و شکل با توجه به مسیر ورود سامانه های جوی گیلان که عمدتا از شمال غرب و غرب وارد می شود، سبب تقویت نقش کوهستان می گردد. نیمرخ بارش-ارتفاع نیز در استان گیلان دارای یک روند خاص نبوده و در مناطق مختلف استان می توان روندهای بارش-توپوگرافی متفاوتی شناسائی نمود که در این پژوهش نه روند کلی برای گیلان شناسائی شد.

پهنه بندی بارش، نیمرخ بارش-ارتفاع، استان گیلان