سیدحسین میرموسوی - استادیار گروه جغرافیای دانشگاه زنجان
مریم کیانی - دانشجوی کارشناسی ارشد اقلیم در برنامه ریزی محیطی دانشگاه زنجان

مخاطرات طبیعی هر ساله در مناطق مختلف باعث ایجاد خسارات فراوانی می شوند. تگرگ نیز به عنوان یکی از مخاطراتاقلیمی مهم، آسیب های زیادی بر بخش های مختلف محیط زیست به خصوص به محصولات زراعی و باغی وارد می کند.شناخت توزیع زمانی و مکانی این پدیده تا حد زیادی به برنامه ریزی و پیشگیری از ایجاد خسارات ناشی از این پدیدهکمک می کند.در این مطالعه از داده های مربوط به روزهای همراه با تگرگ تعداد 5 ایستگاه سینوپتیک استان کرمانشاه ، در دورهآماری 1987 تا 2007 استفاده شده است. روش مورد استفاده در این مطالعه، توزیع احتمالاتی پواسن می باشد. هم چنین با استفاده از نرم افزارهای Arc/view و Arc/GIS نسبت به ترسیم نقشه های مربوط به توزیع زمانی مکانی بارش تگرگ و شناسایی مناطق آسیب پذیر استان کرمانشاه اقدام شده است. نتایج این مطالعه نشان داد که احتمال رخداد اینپدیده در فصل رویش گیاهان زراعی و باغی بسیار بالا می باشد به طوریکه از ماه آوریل تا اواخر ماه سپتامبر که فصل رشددر استان کرمانشاه محسوب می شود بارش تگرگ، نزدیک به 44 درصد از بارش کل این دوره را به خود اختصاص دادهاست. در بین کلیه ماهها نیز، بالاترین درصد فراوانی و همچنین بالاترین درصد احتمال رخداد این پدیده ، مربوط به ماهآوریل و بعد از آن ماه مه می باشد. در این ماهها ، گیاهان هنوز در مراحل اولیه رشد و درختان در حال شکوفه دهی بوده وآسیب پذیری زیادی دارند.هم چنین پایش پهنه ای نشان داد که آسیب پذیرترین مناطق استان از نظر رخداد تگرگ ،مناطق غربی استان (ایستگاه سر پل ذهاب) و در بخش شرقی استان در ایستگاه های کنگاور و کرمانشاه ، می باشند.

احتمال وقوع ، استان کرمانشاه ، تگرگ، توزیع زمانی- مکانی