سیده جنت موسوی - دانشجوی دکتری برنامه ریزی درسی، واحد میمه، دانشگاه آزاد اسلامی ، میمه، ایران
عباس قلتاش - دانشیار گروه برنامه ریزی درسی، واحد مرودشت ، دانشگاه آزاد اسلامی، مرودشت، ایران
فرزانه واصفیان - **استادیار گروه برنامه ریزی درسی، واحد میمه، دانشگاه آزاد اسلامی، میمه، ایران

پژوهش حاضر با هدف شناسایی مولفه­های آموزش حقوق شهروندی در دوره ابتدایی بر اساس اسناد بالادستی ایران و مطالعات بین الملل انجام شد. رویکرد پژوهش از نوع کیفی و روش آن سنتزپژوهی می­باشد که در آن پژوهش­های اخیر با روشی نظام­مند انتخاب، واکاوی محتوایی و دسته بندی شده­اند. نمونه مورد مطالعه قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، سند تحول بنیادین آموزش وپرورش(۱۳۹۰)، برنامه درسی ملی جمهوری اسلامی ایران(۱۳۹۱)، اهداف مصوب دوره­های تحصیلی(۱۳۹۷) و قانون برنامه پنج­ساله ششم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران(۱۳۹۵)، اعلامیه جهانی حقوق بشر(۱۹۴۸) و کنوانسیون حقوق کودک(۱۹۸۹) و تعداد ۵۴ مورد پژوهش مرتبط بود که به صورت هدفمند انتخاب گردیدند. تحلیل ها از طریق کدگذاری و طبقه بندی انجام گردید. مولفه­های شناسایی شده از اسناد بالادستی ایران و مطالعات بین الملل شامل هشت طبقه اصلی مذهبی، مدنی، سیاسی، فرهنگی، آموزشی، اقتصادی، قضایی و بهداشتی و زیست محیطی و ۵۹ مولفه جزئی شدند. توجه به مولفه­های شناسایی شده و ورود آن­ها به سیاست های هدف گذارانه، کتاب­های درسی و بخش­های اجرایی برنامه درسی دوره عمومی می­تواند دانش­آموزان دوره ابتدایی را با حقوق شهروندی آشنا نموده، مطالبه­گری­شان را افزون­تر سازد و زندگی اجتماعی­شان را قاعده­مند و منظم کند. اثر این آموزش­ها بر دولت نیز این گونه خواهد بود که کارکرد حاکمیتی­اش عمیق­تر و گسترده­تر می­شود.

دوره ابتدایی, آموزش حقوق شهروندی, اسناد بالادستی ایران, اسناد و مطالعات بین الملل, سنتزپژوهی