حسین آذرنیوند - دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران
علی طویلی - دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران
سیدعلی صادقی سنگدهی - کارشناس ارشد بیابان زدایی دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران و عضو باشگاه پژوهشگران جوان دانشگاه آزاد اسلامی واحد قائم شهر
محمد جعفری - دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران
محمد علی زارع چاهوکی - دانشیار دانشگاه تهران

آگاهی از نیازهای اکولوژیک و بوم­شناختی گونه­های مرتعی می­تواند در جهت برنامه­ریزی و مدیریت جوامع گیاهی و حفظ، احیاء و بهره­برداری از اکوسیستم­های مرتعی بسیار حائز اهمیت باشد. مطالعه پیش­رو به بررسی خصوصیات اکولوژیک و رویشگاهی گونه نتر (Astragalus squarrosus) در رویشگاههای کاشان پرداخته است. از این رو، در هریک از مناطق مورد مطالعه نمونه­برداری از خاک در طول چهار ترانسکت و در دو عمق۳۰-۰ و۶۰-۳۰ سانتی­متری و نمونه­برداری از گونه گیاهی نیز در سه مرحله رشد رویشی، گلدهی و بذردهی انجام شد. بررسی خاک رویشگاههای نتر نشان داد که این گونه اغلب در خاکهای شنی لومی تا لومی شنی رویش داشته و در دامنه هدایت­الکتریکی ۴/۰ تا ۲/۴ دسی­زیمنس بر متر و pH ۴۹/۷ تا ۱۷/۸ توانایی ادامه حیات دارد. نتایج مطالعات پوشش گیاهی نشان داد که در رویشگاههای این گونه میانگین تولید سال جاری ۳/۷۸ کیلوگرم در هکتار و میانگین تراکم گونهA. squarrosus  ۹/۱۳۲۲ پایه در هکتار بوده است. نتایج بررسیهای انجام شده بر روی خصوصیات کیفی علوفه در گونه A. squarrosus در سه مرحله رشد رویشی، گلدهی و بذردهی نشان داد که با پیشرفت مرحله رویشی ۶/۳ درصد از میزان پروتئین خام و ۸۲/۰ درصد از میزان کربن آلی گیاه کاسته شده است. همچنین با کاهش ماده خشک قابل هضم (DMD) و انرژی متابولیسمی (ME) و افزایش ۱/۴ درصدی میزان دیواره سلولی بدون همی­سلولز (ADF) در مرحله بذردهی، از ارزش غذایی گونه نتر بطور چشمگیری کاسته شده و کیفیت علوفه این گونه بشدت کاهش یافته است.

بوم شناسی, آت اکولوژی, فنولوژی, نتر, Astragalus squarrosus, کاشان